10.8 ПЕРИОД ЖӘНЕ ТОП БОЙЫНША ЭЛЕМЕНТТЕР ҚАСИЕТІНІҢ ӨЗГЕРУ ЗАҢДЫЛ

Жай заттардың бейметалдық қасиеттері сипатталады

• атом радиусымен

• протон санымен

• ядро зарядымен

• электрон тартқыштық энергиясымен

Периодтық заңның графиктік бейнесі

• периодтық жүйе

• период

• топ

• элементтердің электрондық формуласы

Иондану энергиясы

• атомғабір электрон қосылып, оң ионғаайналғандабөлініп шығатын энергия

• атомнан электронды бөліп алуға қажетті энергия

• бір химиялық элемент атомынынң екінші атомның электронын тарту қабілеті

• атомға бір электрон қосылып, теріс ионға айналғанда бөлініп шығатын энергия

Элементтің тотықсыздандырғыш қабілетінің өлшемі

• электронтартқыштық

• электртерістілік

• ядро заряды

• иондану энергиясы

Бір периодтағы (солдан оңға қарай)

• атом радиусы кішірейеді

• атом радиусы өседі

• элементтердің атом ядроларының заряды артады

• өзгеріс болмайды

• элементтердің сыртқы электрон қабаттары ұқсас

Иондану энергиясы қаншалықты аз болса

• элементтің тотықсыздандырғыш қасиеті соғұрлым күшті болады

• электрондардың ядроға тартылуы күшейеді

• бейметалдық қасиеті күшейеді

• металдық қасиеті күшейеді

• электрондардың ядроға тартылуы әлсірейді

Элементтің тотықтырғыш қабілетінің өлшемі

• электронтартқыштық

• электртерістілік

• атом радиусы

• ядро заряды

Электрон тартқыштық энергиясы

• атомғабір электрон қосылып, оң ионғаайналғандабөлініп шығатын энергия

• атомнан электронды бөліп алуға қажетті энергия

• бір химиялық элемент атомынынң екінші атомның электронын тарту қабілеті

• атомға бір электрон қосылып, теріс ионға айналғанда бөлініп шығатын энергия

Период-элементтердің атом ядросы зарядының өсу реті бойынша    орналасқан            көлденең          қатар,   элементтердің электрондық конфигурациясы

• ns1 –ден np3 – ке дейін өзгереді

• ns1 –ден np5 – ке дейін өзгереді

• ns1 –ден np6 – ға дейін өзгереді

• ns1 –ден np4 – ке дейін өзгереді

Бір топшада (жоғарыдан төмен қарай)

• атом радиусы кішірейеді

• атом радиусы өседі

• элементтердің атом ядроларының заряды артады

• өзгеріс болмайды

• элементтердің сыртқы электрон қабаттары ұқсас