ตำนานหนองผีเผา เรื่องเล่าเมืองอุทัย
อังคณา แก้ววรสูตร
20 พ.ค. 2020
ตำนานหนองผีเผา เรื่องเล่าเมืองอุทัย
จังหวัดอุทัยธานีมีแหล่งน้ำที่เป็นสวนสาธารณะขนาดใหญ่แห่งหนึ่งมีชื่อว่า บึงพระชนก เป็นสถานที่ออกกำลังกายของชาวอำเภอเมืองอุทัยธานี ทั้งการเดิน วิ่ง ปั่นจักรยาน และมีเครื่องออกกำลังกายไว้บริการอย่างครบถ้วน บึงพระชนกนั้นแต่เดิมเป็นหนองน้ำขนาดเล็กมีชื่อว่า หนองผีเผา ต่อมาได้มีการพัฒนาพื้นที่ขุดดินขยายแหล่งน้ำเพื่อทำการเกษตร จนกลายมาเป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจในปัจจุบันนี้
บึงพระชนก/หนองผีเผาผู้เขียนบทความติดใจชื่อหนองผีเผา จึงได้สัมภาษณ์คนในพื้นที่ถึงที่มาที่ไปของการตั้งชื่อน่ากลัวนั่น นายปัญญา แข็งการขาย ผู้ให้สัมภาษณ์จึงได้เล่าตำนานหนองผีเผา ดังนี้
สมัยก่อนเกาะเทโพเป็นป่า พอคนตายก็ไม่ค่อยมีวัดให้เผา เขาก็ใช้วิธีฝังแทน บ้างก็เผา บ้างก็ฝัง แล้วแต่สะดวก สมัยนั้นยังมีความเชื่อเรื่องนางไม้ ผีสาง เทวดา ผีบ้านผีเรือนอยู่
เล่ากันว่า ผีกับคนเป็นเพื่อนกัน เคยมีคนอยู่ที่หนองน้ำ ทำมาหากินอยู่แถวนั้น พอตายไปก็กลายเป็นผีวนเวียนอยู่ที่หนองน้ำ ต่อมาคนฝั่งบกทำนาทำสวน ปลูกผักทำกิน แล้วก็ไปหาปลาที่หนองน้ำ ได้ไปรู้จักกับผีเข้า พอไปหาปลาบ่อยๆ ผีกับคนก็เลยสนิทกัน เป็นเพื่อนรักกันมาก ผีคอยช่วยเหลือคน วันไหนได้ปลาน้อย ผีก็ช่วยกระทุ้งน้ำ เกิดเป็นระลอกคลื่นเล็กๆ ต้อนปลามาที่เรือ คนก็จับปลาได้มาก ถ้าช่วงฝนตกหนักจะมีพายุเข้า ผีก็จะเตือนคนว่าให้เว้นหาปลา ฝ่ายคนเวลาทำบุญก็อุทิศส่วนกุศลไปให้ผีที่เป็นเพื่อน
บึงพระชนก/หนองผีเผาอยู่มาวันหนึ่ง คนออกไปหาปลา เกิดเรือล่มกลางหนองน้ำ คนจมน้ำตาย ผีก็ลากคนขึ้นฝั่ง แล้วเผาเพื่อนที่ริมหนองนั่น คือผีเผาคน จึงได้ชื่อว่า หนองผีเผา บ้างก็ว่า หนองผีเผา มาจากภาษาเหนือ ผีเผา หมายถึง ต้นมะเกลือ เพราะมีต้นสีดำเหมือนกับผีเผาโดยไม่ต้องมีคนมาเผา
บึงพระชนก/หนองผีเผาปัญญา แข็งการขาย กล่าวว่า “คนในท้องถิ่นเรียก หนองผีเผา กันมาหลายชั่วอายุคนแล้ว แต่เดี๋ยวนี้เขาเปลี่ยนชื่อเป็นบึงพระชนก เพราะเขาหาว่าชื่อเก่าไม่เป็นมงคล แต่เราต้องเอาคำเก่ามาพูดด้วย เพราะชื่อเค้ามีที่มา มีประวัติอยู่ เด็กรุ่นใหม่จะได้รู้ความเป็นมา”
ขอบคุณผู้ให้สัมภาษณ์ : ปัญญา แข็งการขาย ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 1 บ้านน้ำตก ตำบลสะแกกรัง อำเภอเมืองฯ จังหวัดอุทัยธานี
คำถาม : เหตุใดจึงชื่อว่าหนองผีเผา
