Chương 4,5,6,7

Khái niệm chế độ dân chủ:

• Chế độ dân chủ là hình thức tổ chức xã hội mà trong đó quyền lực thuộc về nhân dân, được thể hiện thông qua việc bầu cử, tự do ngôn luận, và sự tham gia của công dân trong quá trình quyết định chính sách.
• “Chế độ dân chủ là một hình thức nhà nước, một trong những hình thái của nhà nước. Cho nên cũng như mọi nhà nước, chế độ dân chủ là việc thi hành có tổ chức, có hệ thống sự cưỡng bức đối với người ta”

• “Chế độ dân chủ là một hình thức nhà nước, một trong những hình thái của nhà nước và quyền lực thuộc về nhân dân. Cho nên cũng như mọi nhà nước, chế độ dân chủ là việc thi hành có tổ chức, có hệ thống sự cưỡng bức đối với người ta”

• Chế độ dân chủ là hình thức tổ chức xã hội mà trong đó quyền lực thuộc về một đảng phái cụ thể là Đảng cộng sản Việt Nam

Nguyên tắc cơ bản của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa:

• “Không ngừng mở rộng dân chủ, nâng cao mức độ giải phóng cho những người lao động, thu hút họ tham gia tự giác vào công việc quản lý nhà nước, quản lý xã hội”

• “Ngừng mở rộng dân chủ, nâng cao mức độ giải phóng cho những người lao động, thu hút họ tham gia tự giác vào công việc quản lý nhà nước, quản lý xã hội”

• “Không ngừng mở rộng dân chủ, nâng cao mức độ giải phóng cho những người công nhân, thu hút họ tham gia tự giác vào công việc quản lý nhà nước, quản lý xã hội”

• “Không ngừng mở rộng dân chủ, nâng cao mức độ giải phóng cho những người lao động, thu hút họ tham gia tự giác vào công việc quản lý tài chính, quản lý xã hội.”

Xét trên phương diện chế độ xã hội và trong lĩnh vực chính trị, dân chủ là:

• Một hình thức hay hình thái nhà nước, là chủ thể dân chủ hay chế độ dân chủ.

• Một hình thức hay hình thái nhà nước, là chính thể dân chủ hay chế độ dân chủ.

• Quyền lực thuộc về nhân dân và được thể hiện qua việc tổ chức bầu cử và quyết định chính sách công cộng.
• Dân chủ không cần sự tham gia của công dân

Khái niệm thể hiện bản chất kinh tế của nền dân chủ XHCN

• “Khác với nền dân chủ tư sản, bản chất kinh tế của nền dân chủ XHCN là thực hiện chế độ công hữu về TLSX chủ yếu và thực hiện chế độ phân phối lợi ích theo kết quả lao động là chủ yếu”.

• “Giống với nền dân chủ tư sản, bản chất kinh tế của nền dân chủ XHCN là thực hiện chế độ công hữu về TLSX chủ yếu và thực hiện chế độ phân phối lợi ích theo kết quả lao động là chủ yếu”.

• “Khác với nền dân chủ tư sản, bản chất kinh tế của nền dân chủ XHCN là thực hiện chế độ công hữu về TLSX chủ yếu và thực hiện chế độ giảm thiểu lợi ích theo kết quả lao động là chủ yếu”.

• “Khác với nền dân chủ tư sản, bản chất kinh tế của nền dân chủ XHCN là thực hiện chế độ tư hữu về TLSX chủ yếu và thực hiện chế độ phân phối lợi ích theo kết quả lao động là chủ yếu”.

Khi coi dân chủ là sản phẩm và là thành quả của quá trình ĐTGC cho những giá trị tiến bộ của nhân loại, CN Mác – Lênin đã tiếp cận dân chủ dưới góc độ:

• Một giá trị nhân đạo của nhân loại

• Một giá trị tinh thần của nhân dân

• Một giá trị nhân văn của nhân loại

• Một giá trị lao động của nhân dân

Trong việc thực hiện quyền dân chủ trên lĩnh vực chính trị, công dân thực hiện 3 quyền:

• Tham gia quản lý nhà nước

• Ứng cử và bầu cử

• Tham gia giám sát hoạt động của nhà nước

• Phản đối chính sách của nhà nước

Để tăng cường nền dân chủ XHCN, cần phải thực hiện nhiệm vụ:

• phát triển kinh tế xã hội

• hoàn thiện hệ thống pháp luật

• cơ chế hoạt động

• trình độ dân trí

• nâng cao ý thức

Trong nhà nước XHCN, khác biệt về chất giữa sự thống trị của GCVS và sự thống trị của các giai cấp bóc lột trước đây là:

• Sự thống trị của GCVS được xác định bởi lực lượng vũ trụ, trong khi sự thống trị của các giai cấp bóc lột trước đây được xác định bởi lực lượng sản xuất và sở hữu tư bản.
• Sự thống trị của GCVS và sự thống trị của các giai cấp bóc lột trước đây đều dựa vào lực lượng vũ trụ.
• Sự thống trị của GCVS được xác định bởi lực lượng vũ trụ, trong khi sự thống trị của các giai cấp bóc lột trước đây được xác định bởi lực lượng sản xuất và sở hữu tư bản không có sự khác biệt về chất.
• Sự thống trị của đa số đối với thiểu số giai cấp bóc lột nhằm giải phóng giai cấp mình và giải phóng tất cả các tầng lớp NDLĐ khác trong xã hội.

GCVS sau khi giành được chính quyền, thì điều quan trọng hơn cả là phải thực hiện nhiệm vụ:

• Chính quyền mới phải tạo ra được NSLĐ cao hơn chế độ xã hội cũ, nhờ đó mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho đại đa số các giai cấp, tầng lớp nhân dân lao động.

• Chính quyền cũ phải tạo ra được NSLĐ cao hơn chế độ xã hội mới, nhờ đó mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho đại đa số các giai cấp, tầng lớp nhân dân lao động.

• Chính quyền cũ phải tạo ra được NSLĐ thấp hơn chế độ xã hội mới, nhờ đó mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho đại đa số các giai cấp, tầng lớp nhân dân lao động.

• Chính quyền mới phải tạo ra được NSLĐ thấp hơn chế độ xã hội cũ, nhờ đó mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho thiểu số các giai cấp, tầng lớp nhân dân lao động.

Đặc trưng nổi bật của nhà nước XHCN:

• Chủ nghĩa cộng sản, quyền lực tập trung vào Đảng Cộng sản, kinh tế hoá, xã hội hoá các phương tiện sản xuất
• Nhà nước sẽ tự tiêu vong khi không còn cần thiết đối với GCCN và nhân dân lao động.

• Quyền lực tập trung vào quân đội và nền kinh tế tự do

• Chủ nghĩa dân chủ