Mövzular 10-12

1.Yaranma məqsədindən və fəaliyyətindən asılı olaraq təsərrüfat subyektləri hansı təşkilatlarına bölünürlər?

• kollektiv

• dövlət

• qeyri-kommersiya

• kommersiya

2.Kommersiya təşkilatları bazar iqtisadiyyatının özəyini təşkil edir. iqtisadi və hüquqi ədəbiyyatlarda bu özəyin müxtəlif cür adlandırılmasına necə rast gəlinir? Səhv cavabı qryd eləyin.

• şirkət

• təşkilat

• fondlar

• məssisə

• firma

3. Bazar iqtisadiyyatı inkişaf etmiş Qərb dövlətlərində biznesin təşkilat-hüquqi formaları kimi nələr göstərilir? Səhv cavabı qeyd eləyin.

• tərəfdaşlıq

• təsərrüfat yoldaşlıq

• fərdi xüsusi müəssisə

• səhmdar cəmiyyəti (şirkət)

4. Klassik iqtisadi ədəbiyyatlarda, xüsusilə Adam Smitin əsərlərində «görünməz əl» termini işlədilir. Bu terminin mahiyyəti nədən ibarətdir?

• müəssisə özünün istehsal-təsərrüfat fəaliyyətini müstəqil həyata keçirir, istehsal etdiyi məhsulun reallaşdırılmasından alınan gəlirdən vergiləri və digər məcburi ödənişləri ödədikdən sonra sərəncamında qalan mənfəətdən istədiyi kimi istifadə edir

• istehsal müəssisəsi və malgöndərən təşkilatlar öz şəxsi gəlirlərini (mənfəətini) artırmağa cəhd edərkən, eyni zamanda ictimai tələbatın ödənilməsinə xidmət edirlər

• müəssisənin sosial-iqtisadi sistem kimi çoxlu eynitipli və öz-özünə əmələgələn, çox vaxt formalaşmayan fəaliyyət aspektləri olur, hansıki məntiqi idarəetmənin ümumi nəzəriyyəsi çərçivəsində izah edilir

• müəssisə bir tərəfdən çoxlu alt sistemlərdən ibarət olan mürəkkəb sistemi ifadə edir, digər tərfədən isə daha yüksək nizamlı sistemin tərkib hissəsi sayılır

5. Bazar iqtisadiyyati şəraitində müəssisənin təşkilinin hansı üç əsas istiqaməti müstəsna əhəmiyyəti kəsb edir? Səhv cavabı qeyd eləyin.

• idarəetmənin elmi təşkili

• istehsalin

• maliyyənin

• əməyin

6. Bazar münasibətləri şəraitində müəssisənin sosial-iqtisadi əhəmiyyəti dəyişir və bu dəyişikliklər hansı əsas istiqamətlər üzrə baş verir? Səhv cavabı qeyd eləyin.

• əməyin elmi təşkili əmək kollektivində sağlam münasibətlərin qurulmasini nəzərdə tutur

• bazarın müəssisəyə qarşı irəli sürdüyü tələbin ödənilməsi

• mümkün qədər daha çox və yüksək keyfiyyətli məhsul istehsal etmək

• müəssisənin bir çox məsələlər üzrə müstəqilliyinin artırılması

7. Müəssisənin dövlət qeydiyyatina alinmasi üçün təsisçi tərfindən hansı sənədlər təqdim edilir? Səhv cavabə qeyd eləyin.

• müəssisənin yaradilmasi haqqinda qərar və ya təsis müqaviləsi

• təsərrüfat fəaliyyətinin digər növlərindən ödənilməsi haqqinda sənədlər

• təsisçinin ərizəsi

• müəssisənin əsasnaməsi

• qeydiyyat rüsumunun ödənilməsi haqqinda sənəd

8.Əmək daha ixtisaslı əməyə çevrildi, kadrların hazırlanmasına sərf olunan vaxt artdı, bilavasitə istehsal prosesində fiziki əməyin əhəmiyyəti xeyli azaldı, əmək prosesi əhəmiyyətli dərəcədə mürəkkəbləşdi. Belə ki, bu zaman insanlar nələri göstərmək məcburiyyətində qaldılar. Səhv cavabı qeyd eləyin.

• bahalı mürəkkəb avadanlıqlarla rəftar etməyi bacarmaq

• daha mürəkkəb maşın və mexanizmlərlə iş görmək

• mümkün qədər daha çox və yüksək keyfiyyətli məhsul istehsal etmək

• işçilər isə texnoloji proseslərin mahiyyətini başa düşmək

• lazımi təşəbbüskarlıq göstərmək

9.Yeni məhsulun mənimsənilməsi müddəti nə qədər uzanarsa, müəssisənin maliyyə vəziyyətini sağlamlaşdırmaq imkanı bir o qədər çətinləşər. Çünki həmin vaxt nə baş verir?

• mövcud əmtəə-pul münasibətləri sistemindən asılı vəziyyətdə qalır

• mövcud iqtisadi resursların kombinasiyasının bütün mümkün yeni üsullarından istifadə edilir

• əmək prosesində onların natural forması və fiziki-kimyəvi tərkibi dəyişilir

• kəsiyində gələcək dövr xərcləri istehsal xərclərinə daxil edilir

10.Torpağı başqa istehsal amillərindən fərqləndirən bir sıra səciyyəvi xüsusiyyətlər vardır. Ən başlıca cəhət odur ki, torpaq sahəsi məhduddur, insanlar onun həcmini dəyişmək iqtidarında deyil, nə ilə zəngindir?

• təbii sərvətlər (su, yanacaq-enerji resursları, faydalı qazıntılar)

• xammalın yeni mənbə və növləri

• maddi - texniki təchizat üsulları

• əmtəə dövriyyəsinin həcminə