10.9 ПЕРИОД ЖӘНЕ ТОП БОЙЫНША ҚОСЫЛЫСТАРДЫҢ ҚЫШҚЫЛДЫҚ-НЕГІЗДІК ҚА

Негізгі топша элементтері түзетін оксидтердің түрлерінің саны

• 7

• 9

• 5

• 8

Егер элементтің тотығу дәрежесі кіші болса (+1 немесе +2)

• Э-О байланысы О-Н байланысына қарағанда әлсіз

• қосылыс екідайлы қасиет көрсетеді

• қосылыс негіздік қасиет көрсетеді

• Э-О байланысы О-Н байланысынан берік болады

• қосылыс қышқылдық қасиет көрсетеді

Металдарға тән физикалық қасиеттер

• жоғары жылуөткізгіштік

• cынғыш

• жоғары электрөткізгіштік

• иілгіштік, созылғыштық

• металдық жылтыр

Негіздік сипаттағы гидроксидтер

• Н2ЭО4

• ЭОН

• Э(ОН)3

• НЭО3

• Э(ОН)2

Период бойынша солдан оңға қарай

• элементтің жоғары тотығу дәрежесінің мәні өседі

• металдық және негіздік қасиеттері күшейеді

• элементтің жоғары тотығу дәрежесінің мәні кемиді

• бейметалдық және қышқылдық қасиеттері күшейеді

• атом радиусы өседі

Химиялық қасиеті жағынан металдар

• тотықсыздандырғыш

• оксидтері мен гидроксидтеріне қышқылдық қасиет тән

• қасиеттерінде ерекшелік болмайды

• тотықтырғыш

• оксидтері мен гидроксидтеріне негіздік қасиет тән

 Егер элементтің тотығу дәрежесі үлкен болса (+5-тен +7-ге дейін)

• Э-О байланысы О-Н байланысына қарағанда әлсіз

• қосылыс қышқылдық қасиет көрсетеді

• қосылыс негіздік қасиет көрсетеді

• Э-О байланысы О-Н байланысынан берік болады

• қосылыс екідайлы қасиет көрсеті

Қосымша топшаның d-элементтері айнымалы тотығу дәрежесін көрсетуге бейім. Егер элементке бірнеше тотығу дәрежесі тән болса,

• аралық тотығу дәрежесіндегі қосылыстары көбінесе екідайлы қасиет көрсетеді

• жоғары тотығу дәрежесіндегі қосылыстары негіздік қасиет көрсетеді

• төменгі тотығу дәрежесіндегі қосылыстары негіздік қасиет көрсетеді

• аралық тотығу дәрежесіндегі қосылыстары қышқылдық қасиет көрсетеді

• жоғары тотығу дәрежесіндегі қосылыстары қышқылдық қасиет көрсетеді

Қышқылдық сипаттағы гидроксидтер

• Н2ЭО4

• ЭОН

• Э(ОН)3

• НЭО3

• Э(ОН)2

Бейметалдарға тән физикалық қасиеттер

• cынғыш

• жылуды нашар өткізеді

• жоғары электрөткізгіштік

• ұшқыш

• электр тогын нашар өткізеді