Соматикалық эффектілер мен бөлшектер

Соматикалық эффектіге жатады:

• өмір сүруінің қысқаруы

• жаралар

• катаракта

• гендік мутация

• хромосомдық абберациялар

реакциясындағы бос орынға қойылатын бөлшек:

• Позитрон

• Сутегі ядросы

• Протон

• α - бөлшек

• Электрон

Альфа - бөлшектер:

• теріс зарядталған позитрондардың ағыны

• оң зарядталған электрондардың ағыны

• оң зарядталған гелий ядроларының ағыны

• енгіштік қабілеті басым

• иондандырғыш қабілеті үлкен

Бета - бөлшектер:

• иондандырғыш қабілеті үлкен

• оң зарядталған электрондардың ағыны

• ауада таралу ұзындығы жүздеген метр

• теріс зарядталған позитрондардың ағыны

• оң зарядталған гелий ядроларының ағыны

Жабық сәулелену көздері пайдаланылады:

• Ядролық қондырғыда

• Ядролық реакторлард

• Сәулемен емдеуде

• Ядролық қалдықтарды көмуде

• Радиациялық диагностикада

Қауіпті мүшелердің бірінші тобы:

• Көз бұршағы

• Қалқанша без

• Бүйрек

• Жіліктің қызыл майы

• Жыныс бездері

Қауіпті мүшелердің екінші тобы:

• Көз бұршағы

• Қалқанша без

• Гонадала

• Көз бұршағы

• Бүйрек

Қауіпті мүшелердің екінші тобы:

• Гонадалар

• Тері жамылғысы

• Бүкіл дене

• Қалқанша без

• Көз бұршағы

Жасанды иондаушы сәулелену көздері болады:

• Космостық сәулелену

• Пайдалы қазбаларды өндіру

• АЭС

• Қазбалардан алынған отын жануы

• Рентгендік диагностика

Қазақстандағы ядролық энергетикалық реакторлар:

• Ақмола облысындағы зерттеушілік реакторы

• Алматы қаласы ғылыми-зерттеу реакторы

• Қордай сынақ алаңында зерттеушілік реактор

• Павлодар облысындағы зерттеушілік реактор

• Ақтау қаласында энергетикалық реактор