Лексічныя характарыстыкі слова_тэст

У адным са сказаў урыўка знайдзіце слова, якое мае значэнне ‘які імкнецца зрабіць як мага больш і лепш; дбайны’. Запішыце слова ў той граматычнай форме, у якой яно пададзена.

Чуеце, як з паднябесся радасна звіняць іх срэбныя трубы: “Курлы-ы! Курлы-ы!” Праўду людзі кажуць: вясной зверху пячэ, а знізу кусае. Раптам уначы, нягледзячы на руплівае дзённае сонца, неспадзявана вернецца зіма, сыпнуўшы снегу, як з напоўненага да краю аграмаднага меха, марозу апусціць на ўсё жывое.

У адным са сказаў урыўка знайдзіце слова, якое мае значэнне ‘перарывіста, няроўна гучыць’. Запішыце слова ў той граматычнай форме, у якой яно пададзена.

З хмызняку ж увечары і ўранку часта насоўваўся туман, кудлаты, цяжкі і сыры, ажно прабіралі дрыжыкі, і тады жаўрук хутчэй хаваўся пад крылы сваёй мамы-жаўручыхі, заклюшчваў вочы і апынаўся высока-высока пад воблакамі, вышэй за ўсіх жаўрукоў, што жылі на суседніх жытніх палетках. Яшчэ імгненне – і ён, здавалася нашаму маленькаму герою, здзівіць свет цудоўнаю песняю! Вось яна ўжо трымціць у дзюбцы. А прачнуўшыся і расплюшчыўшы вочы, ён заўважаў, што ў дзюбцы ніякая не песня, а пярынка мамы-жаўручыхі. А воблакі па-ранейшаму плывуць над галавою.

Адзначце слова, якое павінна стаяць на месцы пропуску ў сказе:

Цяпер птушанё часта лётае за акно на клумбы і газоны, … разам з іншымі вераб’ямі ажыўлены птушыны кірмаш на білах балкона, аднак усякі раз вяртаецца дамоў, да чалавека, які яго прыгрэў.

• ладзіць

• навейвае

• заахвочвае

• майструе

• натхняе

Вызначце, якія з падкрэсленых у сказе слоў мнагазначныя:

Вялікая ўвага надавалася гісторыі: вучні павінны былі добра ведаць радаслоўную дынастыі Рагвалодавічаў, важныя падзеі з мінуўшчыны Полацкай зямлі і ўсяго ўсходняга славянства.

• гісторыі

• важныя

• падзеі

• мінуўшчыны

• славянства

Сярод падкрэсленых у сказе слоў знайдзіце тое, якое ўжыта ў пераносным значэнні:

Маляўнічы куток зямлі беларускай, дзіўнае па прыгажосці спалучэнне высокіх узгоркаў і шырокіх далін, амаль першабытных пушчаў і невялікіх, але глыбокіх шкляных азёр, павольных рэчак і гарэзлівых, імклівых ручаёў.

• маляўнічы

• глыбокіх

• шкляных

• павольных

• імклівых

З двух прыметнікаў прамяністы і прамянёвы выберыце той, які лексічна спалучаецца з падкрэсленым у сказе назоўнікам. Запішыце гэты прыметнік у форме назоўнага склону адзіночнага ліку мужчынскага роду: Калі Вера Паўлава выйшла з аўтобуса, які за гадзіну прымчаў яе ў невялікую вёсачку, сонца свяціла ўжо слаба, быццам з-за туманнай павалокі.

З двух прапанаваных у дужках слоў вызначце тое, што адпавядае сэнсу сказа. Запішыце гэта слова ў той граматычнай форме, у якой яно прапанавана:

(Масціты, масцісты) кампазітар Станіслаў Манюшка, якога ў музычным мастацтве лічаць рамантыкам, нярэдка ў сваёй творчасці звяртаўся да тэкстаў Яна Чачота, Уладзіміра Сыракомлі, Яна Карловіча – знаўцаў і папулярызатараў беларускага фальклору.

Знайдзіце словазлучэнне, у якім прыметнік лексічна не спалучаецца з назоўнікам. Замяніце прыметнік патрэбным словам-паронімам і запішыце яго ў пачатковай форме: Бацька Тараса ўжо больш за дваццаць гадоў працаваў на гадзíнным заводзе галоўным інжынерам.

Адзначце сінонім да слова цікаўны:

• інтарэс

• энергічна

• дапытлівы

• дзейны

• дзейсны

У адным са сказаў урыўка знайдзіце антонім да  слова штучны. Антонім запішыце ў той граматычнай форме, у якой ён пададзены ў тэксце:

Доўгі час бытавала простая думка аб тым, што прыстасаванасць арганізмаў да асяроддзя пражывання з’яўляецца спрадвечнай. Аднак эвалюцыйная тэорыя Дарвіна даказала: з’яўленне прыстасаванняў – адаптацый – гэта вынік дзеяння натуральнага адбору. Існуюць наступныя віды адаптацый арганізмаў: марфалагічныя, фізіялагічныя, біяхімічныя, паводзінскія. Разгледзім самы першы від – марфалагічныя адаптацыі. Марфалагічныя адаптацыі – асаблівасці афарбоўкі і будовы цела, якія павышаюць выжывальнасць арганізмаў у пэўным асяроддзі.