8. Sınıf Türkçe 2. Dönem 2. Yazılı Soruları

Baltayı Bilemek

Bir ormanda iki kişi ağaç kesiyormuş. Birinci adam sabahları erkenden kalkıyor, ağaç kesmeye başlıyormuş, bir ağaç devrilirken hemen diğerine geçiyormuş. Gün boyu ne dinleniyor ne de öğle yemeği için kendine vakit ayırıyormuş. Akşamları da arkadaşından bir kaç saat sonra ağaç kesmeyi bırakıyormuş. İkinci adam ise arada bir dinleniyor ve hava kararmaya başladığında eve dönüyormuş. Bir hafta boyunca bu tempoda çalıştıktan sonra ne kadar ağaç kestiklerini saymaya başlamışlar. Sonuç: İkinci adam çok daha fazla ağaç kesmiş. Birinci adam öfkelenmiş: “Bu nasıl olabilir? Ben daha çok çalıştım. Senden daha erken işe başladım, senden daha geç bitirdim. Ama sen daha fazla ağaç kestin. Bu işin sırrı ne?” İkinci adam yüzünde tebessümle yanıt vermiş: ” Ortada bir sır yok. Sen durmaksızın çalışırken, ben arada bir dinlenip baltamı biliyordum. Keskin baltayla, daha az çabayla daha çok ağaç kesilir. “Kendimizi geliştirmek, baltamızı bilemektir. Kendimize zaman ayırıp, yaşamımızı objektif bir bakışla gözden geçirmektir. Zayıf bulduğumuz yanlarımızı geliştirmek için çaba göstermektir. Bu, zihnimizin, ruhumuzun, karakterimizin güçlenmesi için olmazsa olmaz bir koşuldur. Delhi’deki ünlü tapınakta Sokrat’ın şu sözü yer alır: “İnsan Kendini Tanı.” Kendini tanımak, şu anda olduğumuz noktayla olmak istediğimiz nokta arasındaki yoldur. Kendini tanımak, kendimizi nasıl gördüğümüz ile başkalarının bizi nasıl gördüğü arasında fark olmaması anlamına gelir. Bireysel ve iş yaşamımızda başarılı, mutlu ve doyumlu olmak istiyorsak, baltamızı bilemek için kendimize zaman ayırmalıyız.

1.Yukarıdaki yazıda koyu yazılan sözcüklerin bağlamına göre anlamını belirleyip aşağıda belirtiniz. (5 Puan.)

Gülümseme:

Nesnel, tarafsız:

Hız:

Gizem:

Kişilik, tabiat:

2-) a. Birinci adam başarısızlığını içine sindirebiliyor mu? Nasıl bir tepki gösteriyor? (5 Puan.)

b. İkinci adam nasıl başarılı olmuş? Bu yazıdan çıkarttığınız sonuç nedir?(5 Puan.)

 

Answer explanation

1.Yukarıdaki yazıda koyu renkte yazılan sözcüklerin bağlamına göre anlamını belirleyip aşağıda belirtiniz. (5 Puan.)

Gülümseme =) tebessüm

Nesnel, tarafsız =)  objektif

Hız =) tempo

 

Gizem =) sır

 

Kişilik, tabiat =) karakter

 

 

 

 

 

 

2-)

a. Birinci adam başarısızlığını içine sindirebiliyor mu? Nasıl bir tepki gösteriyor? (5 Puan.)

  Başarısızlığı içine sindiremiyor. Öfkeleniyor ve arkadaşına bunun nasıl olduğunu soruyor.

b. İkinci adam nasıl başarılı olmuş? Bu yazıdan çıkarttığınız sonuç nedir? (5 Puan.)

Ara ara dinlenerek ve baltasını bileyerek başarılı olmuştur. Yazıdan çıkarttığım sonuç insanın hayatta her zaman kendisini tanıması ve geliştirmesi gerektiğidir.

3.Aşağıdaki cümlelerin öğelerini bulup fiillerinin öznesine göre çatısını inceleyip (etken ya da edilgen) karşılarında belirtiniz. (Etken çatı, işi gerçekleştiren özneyi net bir şekilde belirtir. Özne, işi yapan kişiyi veya nesneyi açıkça ifade eder.Edilgen çatıda işi yapan özne belirsizdir ve gerçek özne yoktur sözde özne vardır.) (15 puan her bir cümle 3 puan.)

 (………………) Birinci adam öfkelenmiş.

(……………..) Okul tatil edildi.

(………………) Keskin baltayla daha çok ağaç kesilir.

(……………..) Akşam kitap okudum.

(………………) Kavak rüzgârın şiddetine dayanamayıp yıkıldı

Answer explanation

3.Aşağıdaki cümlelerin öğelerini bulup fiillerinin öznesine göre çatısını inceleyip (etken ya da edilgen) karşılarında belirtiniz. (Etken çatı, işi gerçekleştiren özneyi net bir şekilde belirtir. Özne, işi yapan kişiyi veya nesneyi açıkça ifade eder.Edilgen çatıda işi yapan özne belirsizdir ve gerçek özne yoktur sözde özne vardır.)(15 puan her bir cümle 3 puan.)

(Etken) Birinci adam öfkelenmiş. =

(Edilgen) Okul tatil edildi.

(Edilgen) Keskin baltayla daha çok ağaç kesilir.

(Etken) Akşam kitap okudum.

(Edilgen) Kavak rüzgârın şiddetine dayanamayıp yıkıldı

 

4.Aşağıdaki verilen cümlelerin hangisinde neden- sonuç, amaç- sonuç ve koşul anlamı vardır. Cümlenin altına doğru cevabı yazınız. (15 puan her bir cümle 3 puan)

Çok yoğun olduğu için arkadaşlarıyla buluşamadı

 

 

Geçinmek için ürettikleri zeytinleri satarlar.

 

 

Temiz bir dünya istiyorsan yerlere çöp atma.

 

 

Sıcaklardan korunmak için klima aldılar.

 

  

Eski şarkıları dinlediği için derin hayallere daldı.

 

 

 

 

 

 

Answer explanation

4.Aşağıdaki verilen cümlelerde neden- sonuç, amaç- sonuç ve koşul anlamı vardır. Cümledeki doğru sonucu ilgili kutucuğa işaretleyiniz. (15 puan her bir cümle 3 puan)

Çok yoğun olduğu için arkadaşlarıyla buluşamadı

 =) Neden sonuç

 

Geçinmek için ürettikleri zeytinleri satarlar.

 

 =) Amaç sonuç

 

Temiz bir dünya istiyorsan yerlere çöp atma.

 

 =) Koşul sonuç

 

Sıcaklardan korunmak için klima aldılar.

 

 =) Amaç sonuç

 

Eski şarkıları dinlediği için derin hayallere daldı.

 

 =) Neden sonuç

 

 

 

5. Bir köşede süklüm püklüm oturuyoruz. Harmanın yerinde siyah dumanla yel estikçe yüzümüze vuran yanık buğday kokuları, sağa sola savrulan hafif sap yanıkları… Hepimizin morali bozuk… Dokunsanız ağlayacağız. Bekleşiyoruz ne yapacağımızı bilmeden. Tam bu sırada tarlanın öbür ucundan bir çığlık kopuyor. Kafamızı oraya çeviriyoruz, gördüğümüz manzara bizi önce şaşırtıyor sonrasında ise kahkahalara boğuyor. Bu çığlık bizim Gökay’dan geliyor.

Yukarıdaki metinde hangi anlatım biçimi veya biçimleri kullanılmıştır?( Aşağıya yazınız.(10 puan)

Answer explanation

5. Bir köşede süklüm püklüm oturuyoruz. Harmanın yerinde siyah dumanla yel estikçe yüzümüze vuran yanık buğday kokuları, sağa sola savrulan hafif sap yanıkları… Hepimizin morali bozuk… Dokunsanız ağlayacağız. Bekleşiyoruz ne yapacağımızı bilmeden. Tam bu sırada tarlanın öbür ucundan bir çığlık kopuyor. Kafamızı oraya çeviriyoruz, gördüğümüz manzara bizi önce şaşırtıyor sonrasında ise kahkahalara boğuyor. Bu çığlık bizim Gökay’dan geliyor.

Yukarıdaki metinde hangi anlatım biçimi veya biçimleri kullanılmıştır?( Aşağıya yazınız.(10 puan)

Öyküleyici ve betimleyici anlatım kullanılmıştır.

6.Aşağıdaki metinlerin türlerini yanına yazınız.  (15 puan her biri 5 puan)

Birçok yaylaya ev sahipliği yapan Giresun, tarihî mekân- ları ile de ziyaretçilerinin ilgisini çekiyor. Karadeniz'in tek adası olan Giresun Adası, kıyının biraz ilerisinde. Adaya gidip Karadeniz Bölgesi'ne bir de karşıdan bakmalısınız. Anıt mezar, tarihî saray kalıntıları, mağaralar, surlar ve taş kabartmaları barındıran Giresun Kalesi de görülmeye değer yerlerin başında geliyor. Giresun Müzesi, Bedrama Kalesi, tarihî Hacı Mikdat Camisi, koruma altına alınmış Giresun evleri, insanı tarihin farklı dönemlerine götürüyor. (……………..)

 

Ya da gökten üç elma düşsün Ya da birileri kerevetine çıksın Fakir bir oğlan padişahın kızını alsın Kırk gün kırk gece davul çalsın Biri Kaf Dağı'nın ardına haber salsın Çocuklar dinlediklerinden ders alsın (……………..)

 

Mustafa Kemal Atatürk 1881 yılında Selânik'te Kocakasım Mahallesi, Islâhhâne Caddesi'ndeki üç katlı pembe evde doğdu. Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım'dır. Baba tarafından dedesi Hafız Ahmet Efendi XIV-XV. yüzyıllarda Konya ve Aydın'dan Makedonya'ya yerleştirilmiş Kocacık Yörüklerindendir. Annesi Zübeyde Hanım ise Selânik yakınlarındaki Langaza kasabasına yerleşmiş eski bir Türk ailesinin kızıdır. Milis subaylığı, evkaf katipliği ve kereste ticareti yapan Ali Rıza Efendi, 1871 yılında Zübeyde Hanım'la evlendi. Atatürk'ün beş kardeşinden dördü küçük yaşlarda öldü, sadece Makbule (Atadan) 1956 yılına değin yaşadı. (……………..)

Answer explanation

6.Aşağıdaki metinlerin türlerini yanına yazınız. (15 puan her biri 5 puan)

Birçok yaylaya ev sahipliği yapan Giresun, tarihî mekânları ile de ziyaretçilerinin ilgisini çekiyor. Karadeniz'in tek adası olan Giresun Adası, kıyının biraz ilerisinde. Adaya gidip Karadeniz Bölgesi'ne bir de karşıdan bakmalısınız. Anıt mezar, tarihî saray kalıntıları, mağaralar, surlar ve taş kabartmaları barındıran Giresun Kalesi de görülmeye değer yerlerin başında geliyor. Giresun Müzesi, Bedrama Kalesi, tarihî Hacı Mikdat Camisi, koruma altına alınmış Giresun evleri, insanı tarihin farklı dönemlerine götürüyor. (Gezi Yazısı)

Ya da gökten üç elma düşsün Ya da birileri kerevetine çıksın Fakir bir oğlan padişahın kızını alsın Kırk gün kırk gece davul çalsın Biri Kaf Dağı'nın ardına haber salsın Çocuklar dinlediklerinden ders alsın. (Masal)

Mustafa Kemal Atatürk 1881 yılında Selânik'te Kocakasım Mahallesi, Islâhhâne Caddesi'ndeki üç katlı pembe evde doğdu. Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım'dır. Baba tarafından dedesi Hafız Ahmet Efendi XIV-XV. yüzyıllarda Konya ve Aydın'dan Makedonya'ya yerleştirilmiş Kocacık Yörüklerindendir. Annesi Zübeyde Hanım ise Selânik yakınlarındaki Langaza kasabasına yerleşmiş eski bir Türk ailesinin kızıdır. Milis subaylığı, evkaf katipliği ve kereste ticareti yapan Ali Rıza Efendi, 1871 yılında Zübeyde Hanım'la evlendi. Atatürk'ün beş kardeşinden dördü küçük yaşlarda öldü, sadece Makbule (Atadan) 1956 yılına değin yaşadı. (Biyografi)

 

7. Anlatım bozukluğu olan cümlelerin doğrusunu altına yazınız.(12 puan her biri 3 puan)

·         İki dost iki saat süreyle konuştu. ( İki saat zaten bir süredir, iki saat doğru kullanımdır süreyle gereksiz sözcük kullanımıdır. Cümlenin doğrusu =) İki dost iki saat konuştu.

Geleceğini, istikbalini kurtarmak için çalışmalısın.

 

Eminim ki bu anlatımdan sonra soru kaçırmamış olabilir.

 

Bugün yemekte ben lahmacun o ise çorba içti.

 

Bütün gece kedi ve köpek havlamasından uyuyamadık.

Answer explanation

 7. Anlatım bozukluğu olan cümlelerin doğrusunu altına yazınız.(12 puan her biri 4 puan)

·         İki dost iki saat süreyle konuştu. ( İki saat zaten bir süredir, iki saat doğru kullanımdır süreyle gereksiz sözcük kullanımıdır. Cümlenin doğrusu =) İki dost iki saat konuştu.

Geleceğini, istikbalini kurtarmak için çalışmalısın.

Geleceğini kurtarmak için çalışmalısın /  İstikbalini kurtarmak için çalışmalısın.

Eminim ki bu anlatımdan sonra soru kaçırmamış olabilir.

Eminim ki bu anlatımdan sonra soru kaçırmamıştır.

Bugün yemekte ben lahmacun o ise çorba içti.

Bugün yemekte ben lahmacun yedim, o ise çorba içti.

Bütün gece kedi ve köpek havlamasından uyuyamadık.

Bütün gece kedi miyavlamasından ve köpek havlamasından uyuyamadık.

 

8. Aşağıdaki cümlelerin tür özelliklerini ilgili bölümlere yazınız. (18 puan)

Kırmızı tuğladan cephesi ve kuleleriyle dönemin mimarisini hatırlatıyor.

YÜKLEMİN YERİNE GÖRE (KURALLI, DEVRİK, EKSİLTİLİ)

YÜKLEMİN  YAPISINA GÖRE

(İSİM CÜMLESİ FİİL CÜMLESİ)

YAPISINA GÖRE (BASİT CÜMLE, BİRLEŞİK CÜMLE)

 

 

 

 

Elimizde hiç yoktu Akif Bey’in bizden istediklerinden.

YÜKLEMİN YERİNE GÖRE (KURALLI, DEVRİK, EKSİLTİLİ)

YÜKLEMİN YAPISINA GÖRE

(İSİM CÜMLESİ FİİL CÜMLESİ)

YAPISINA GÖRE (BASİT CÜMLE, BİRLEŞİK CÜMLE)

 

 

 

 

 

 

 

 

Answer explanation

8. Aşağıdaki cümlelerin tür özelliklerini ilgili bölümlere yazınız. (18 puan)

Kırmızı tuğladan cephesi ve kuleleriyle dönemin mimarisini hatırlatıyor.

YÜKLEMİN YERİNE GÖRE (KURALLI, DEVRİK, EKSİLTİLİ)

Cümle kurallı (düz) bir cümledir. (3 puan)

YÜKLEMİN  YAPISINA GÖRE

(İSİM CÜMLESİ FİİL CÜMLESİ)

Yüklemi hatırlatıyor=) hatırlat- bir fiil cümlesidir. (3 puan)

YAPISINA GÖRE (BASİT CÜMLE, BİRLEŞİK CÜMLE)

 

 Yapısına göre  basit bir cümledir. (3 puan)

 

 

 

 

Elimizde hiç yoktu Akif Bey’in bizden istediklerinden.

YÜKLEMİN YERİNE GÖRE (KURALLI, DEVRİK, EKSİLTİLİ)

Cümle devrik bir cümledir cümlenin kurallı hali şöyledir: Akif Bey’in istediklerinden elimizde hiç yoktu. (3 puan)

YÜKLEMİN YAPISINA GÖRE

(İSİM CÜMLESİ FİİL CÜMLESİ)

Akif Bey’in istediklerinden elimizde hiç yoktu. Cümlenin kurallı halinde yüklem yoktu oluyor yok kelimesi isimdir yani isim cümlesidir. (3 puan)

YAPISINA GÖRE (BASİT CÜMLE, BİRLEŞİK CÜMLE)

 

 Yapısına göre  basit bir cümledir. (3 puan)

 İstediklerinden kelimesi iste-dik( sıfat fiil eki almıştır) Birleşik cümledir.