Диалектикаға сәйкес даму

• бір нәрсені қайталау

• Прогресс

• сандық өзгерістер негізінде жаңа сапаның пайда болуы

• таза субъективтік түсінік

• сандық өсу, ұлғаю

Логикалық таным (ойлау) түрлері:

• Ғылыми болжам

• Ұғым

• Салыстыру

• Пікір

• Елестету

Абсолюттік ақиқат

• нақтыланып, тереңдетілетін білім

• абстрактылық білім

• объектісін дәл бейнелейтін, ол туралы жан-жақты, толық, ақиқаттығы ешқашан күмән тудырмайтын білім

• логикалық жолмен алынған жаңа білім

• қоғам мен ғылым дамыған сайын жаңа фактілер арқылы дәлелденіп отыратын білім

Сциентизм – бұл

• ғылым рөлінің абсолютизациясы

• индивидтің ғылыми білімдерді игеруге ұмтылысы

• ғылым мен техниканың антигуманистік мәні туралы философиялық тұғырнама

• ғылым тарихын зерделеумен айналысудың пайдасы туралы ұйғарымдар жиынтығы

• қоғамның әлеуметтік және рухани өміріндегі ғылымның ролін абсолюттендіретін философиялық тұғырнама

Антисциентизм – бұл

• ырымшылдыққа қарсы күрес

• ғылым және техниканың маңызын, рөлін төмендететін бағыт

• ғылым мен техниканың антигуманистік мәні туралы философиялық тұғырнама

• ғылыми-техникалық прогрестің болашағына сенім

• ғылыми танымның ішкі механизмдері

Эмпирикалық зерттеудің әдістері

• Аксиомалық

• Дедукция

• Талдау

• Бақылау

• Тәжірбие

Таным процесіндегі практиканың негізгі қызметтері

• практика – әрқашан салыстырмалы

• практика –абстрактылы ойлау

• практика – ақиқаттың абсолютті белгісі

• практика –сезім мүшелері арқылытанып-білу

• практика – танымның негізі мен қозғау күші

Ақиқаттың конвенционалистік концепциясына сай келетін жағдайы:

• ақиқат – Құдайдың ашық айтуымен келісетін білім

• Ақиқат – бұл білім келісімділігінің ішкі қасиеті

• ақиқат – ойлаудың қарама-қайшылықты еместігі

• ақиқат – анық және айқын білім

• ақиқат – ғалымдардың шартты келісімі нәтижесі

Ақиқаттың прагматикалық концепциясына сәйкес

• ақиқаттың мәнділігі оның прагматикалық тиімділігімен анықталады

• ақиқат – ғылыми қоғамдастықтың көрнекті өкілдерінің келісімдері нәтижесі

• ақиқат – логикалық қарама-қарсылықты емес білім

• ақиқат – берілген тәжірибелер салынған логикалық үлгі

• ақиқат – табысқа апаратын білімдер жиынтығы

ХХ ғасырда ғылыми-техникалық прогресске байланысты өз теорияларын дамытқан:

• Камю

• Белл

• Хайдеггер

• Тоффлер

• Адорно