80-107

Саяси процестердің қандай түрлері бар?

• астыртын және жария, шапшаң және баяу, ұлтаралық және халықаралық

• діни, ұлттық, тілдік, әскери, құқықтық, экономикалық

• ішкі саяси және сыртқы саяси, базалық және перифериялық, ашық және жабық, тұрақты және өтпелі

• перманентті және өтпелі, созылмалы және бір сәттік, болашаққа бағытталған.

• мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық, ғаламдық.

Қабылданған саяси шешімді жүзеге асыру мен мақсатқа жетудің әдіс-тәсілдеріне қарай саяси процестер 3 типке бөлінеді:

• тұрақты, тұрақсыз, аралас.

• эволюциялық, реформаторлық, революциялық.

• тоталитарлы, өтпелі, капиталистік

• авторитарлы, аралық, нарықтық.

• демократиялық, азаматтық, ғаламдық.

Қазіргі Қазақстандағы саяси процесс диалектикасы.

• регресті тоқыраулық

• өтпелі революциялық

• авторитарлы үдемелік

• динамикалы реформаторлық

• Әкімшіл тоталитарлық

Саяси шешім қабылдау дегеніміз.

• мемлекеттік билік саласында саяси, әлеуметтік-экономикалық және т.б. қоғамдық маңызы бар мақсаттарды саналы түрде алға қою мен оған жетуге бағытталған іс-әрекеттерінің жиынтығы.

• түрлі саясат субъектілерінің мемлекеттік билікті қолда ұстау мен оны пайдалану үшін жасайтын іс-әрекеттері.

• мемлекетті дамытуға қажет іс-әрекет

• саяси партиялардың билікті қолға алу мен оны пайдалануға ұмтылысы барысында қабылдайтын шешімі.

• мемлекеттік органдар қабылдайтын нормативтік-құқықтық актілер.

Саяси шешімнің қандай түрлері кең таралған.

• бұйрық, бұрыштама, өкім.

• тұжырымдама, жолдау.

• декларация, платформа, концепция.

• доктрина, резолюция, петиция

• заң, қаулы, жарлық, бағдарлама

Мына ұғымдардың қайсы “Саяси модернизация” категориясына сәйкес келеді.

• Адамдардың еркі мен мінез-құлқына жүйелі мақсатқа сай ықпал ету процесі.

• Берілген саяси жүйенің дамуына немесе құлдырауына қамтамасыз ететін биліктің субъектілері.

• Саясатта халықтың түрлі топтарының қатысуымен (саяси партиялар мен мүдделес топтар арқылы) және жаңа саяси институттардың (билік бөлінісі, сайлаулар, көппартиялық жергілікті өзін-өзі басқару) қатысуының өсуімен сипатталатын саяси жүйенің өзгеруі.

• Қолданыстағы заңмен экономикалық және әлеуметтік құрылысты нығайтуға және олардың дамуы үшін ел іші мен халықаралық аренада қолайлы жағдай туғызуға бағытталған саясаттың белгілі бір жүйелік жағдайын сипаттайтын оның бағыты.

• Саяси жүйенің бұрынғы сапалық жағдайы мен көлемінде қайта жаңғыру процесі.

Модернизацияланушы елдерде жиі туындайтын дағдарыс түрлері.

• идентификациялану кризисі, мәдени және материалдық ресурстарды бөлудегі кризис, саясатқа қатысу кризисі, шешімдерді жүзеге асыру кризисі, легитимділік кризисі.

• консерваторлық дәстүр, жаңалыққа деген қорқыныш сезімі.

• стереотиптер

• контрмодернистік

• өтпелі кезең, психологиялық бейімделу, жаңа құндылықтарды игеру қиындығы, болашаққа деген сенімсіздік.

Модернизацияны зерттеуші ғылым саласы.

• транзитология

• конфликтология

• элитология

• элитология

• кратология

Қазақстан Республикасындағы саяси модернизацияның жҮру ҚарҚыны.

• радикалды сипаттағы қауырт саяси модернизация

• созылмалы баяу жүретін эволюциялық саяси модернизация

• батыстық сипаттағы көшірме саяси модернизация

• іркес-тіркесті жүретін жедел саяси модернизация

• кезең-кезеңімен жүретін бірізді жедел саяси модернизация

Модернизацияның табысты жүруіне ықпал етуші қоғамдық фактор:

• рухани байлық пен имандылық.

• қоғамдық келісім мен тұрақтылық

• білім мен мәдениет.

• құқықтық базаны жетілдіру

• саяси белсенділік