ПСИХОЛОГИЯ 3 БЛОК 1-10

Ұйымды басқару жүйесінің барлық деңгейлеріндегі көшбасшы жетекші тұлға ретінде әрекет етеді, өйткені ол ұжым жұмысының бағытын, кадрларды іріктеуді, психологиялық климатты және кәсіпорын қызметінің басқа аспектілерін анықтайды.

Аталған мәтінде басқару мен басшылықтың негізгі стильдері дәріптелген:

1. Беделге негізделетін қарым-қатынаста өз ықпалын барынша жүзеге асыратын тұлғаның әлеуметтік-психологиялық сипаты:

A.    Демократиялық

B.    Авторитарлық

C.    Анархиялық

D.    Либеральды

E.     Іскерлік 

2. Басқару қызметінде қол астындағы әрбір қызметкерге еркіндік беретін әріптестіксипат:

A.    Демократиялық

B.    Авторитарлық

C.    Анархиялық

D.    Либеральды

E.     Іскерлік 

3. Басқару тобына төмен талап қоюмен, толық еркіндік берумен сипатталады:

A.    Әріптестік

B.    Авторитарлық

C.    Анархиялық

D.    Либеральды

E.     Демократиялық

• 1-A,2-B, 3-A

• 1-B,2-A, 3-D

• 1-C,2-C, 3-B

• 1-D,2-D, 3-C

• 1-E,2-E, 3-E

Тұлға – бұл қоғамдық-тарихи дамудың өнімі. Адамның қоғамдық қатынастар жйесінде алатын орны, оның орындайтын іс-әрекеті – бұл оның тұлғасының қалыптасуын анықтайтын жағдайлар. Тұлғаның қалыптасуы адамның менездемесі үшін маңызды орын алады, яғни оның мінез-құлық пен іс-әрекетінің жоғары саналы формаларын қамтамасыз етіп, оның ақиқатқа байланысты барлық қарым-қатынастырының бірлігін құрайды. Нәтижесінде адамның кез-келген реакциялары және ішкі аффективті өмірінің құрылымы оның әлеуметтік тәжірибе барысында жинақталған тұлғаның ерекшелікерімен анықталады. Сонымен, тұлға – бұл, біріншіден, әлеуметтік қатынас пен саналы әрекеттің субъектсі ретіндегі индивид. Екіншіден, бұл индивидтің жүйелі қасиеті, оның қоғамдық қатынасқа енуімен, анықталып және де біріккен әрекет пен қарым-қатынаста қалыптасып отырады.  Аталған мәтінде тұлға ерекшіліктері дәріптелген:

1. Тұлғаны биологиялық тұрғыдан сипаттайтын құрылым:

A. ниеті, мақсаты, тілегі

B. физикалық көрсеткіштері, темпераменті

C. ойлау мүмкіндігі

D. зейіні, сезiмі, еркі

E. түйсігі, қабылдауы 

2. Тұлғаның бағыттылығын спаттайтын түсініктер:

A. ойлау, түйсік, ес

B. көңіл-күй, фрустрация, күйзеліс

C. темперамент, физикалық көрсеткіштер

D. қиял, ерік, сезім

E. мотив, құндылық, ниет 

3. Жетiстiктi қамтамасыз ететiн тұлғаның ерекшелiгi:

A. қабiлеттілік

B. жауапкершiлiк

C. шешiмталдық

D. тiлектестік

E. қызығушылық

• 1-В; 2-А; 3-C;

• 1-C; 2-А; 3-C;

• 1-B; 2-C; 3-A;

• 1-B; 2-E; 3-А;

• 1-C; 2-А; 3-В;

Адамның бұрын қабылдаған нәрселері мен құбылыс бейнелерінің, көңіл-күйлерінің ойда сақталып, қажет кезінде қайта жаңғыруы ес үрдісі деп саналады. ес адамның әр түрлі іс-әрекетерімен байланысты болып, тіршілікте аса қызмет атқаратын болғандықтан, оның түрлері мен көріністері әр қилы. естің бөлінуі адамның түрлі әрекет еркешеліктеріне байланысты жүргізіліп, олар есте қалдыру, қайта жаңғырту үрдістерімен тығыз ұштасады. Аталған мәтінде ес үрдісінің ерекшіліктері дәріптелген: 

1. Қайта жаңғырту:

A. сақталғандарды қайта өңдеу

B. мнемоника

C. мнемотехника

D. тану

E. ұмыту 

2. Ұмыту дегеніміз:

A. жүйкедегі тежелу үрдістері

B. қайта көрген нәрсені еске түсіре алмау

C. жүйкедегі тежелу үрдістерінің таралуы

D. жете түсiнбеушiлiк арқылы болады

E.  бұрынғы құбылысты қайта жаңғырту 

3. Ақпаратты мида қалдыруды сипаттайтынес үрдiсi:

A. амнезия

B. ақыл-ой

C. сақтау

D. ұмыту

E. тежелу

 

• 1-А, 2-E, 3-B

• 1-D, 2-B, 3-А

• 1-E, 2-А, 3-C

• 1-A, 2-B, 3-C

• 1-C, 2-D, 3-E

Ойлау – сыртқы дүниедегі болмыстың жалпы жанама жолмен біздің санамыздағы ең биік сатыдағы бейнесі. Ойлау адамның өмір тәжірибесі мен практикалық іс-әрекеттері нәтижесінде пайда болып, тікелей сезім үрдісінің шеңберінен әлдеқайда асып түседі. Біріншіден, ойлаудың түрі нақтылы іс-әрекет пен қимыл-қозғалыс жайындағы практикалық іспен ұштасқан. Бөбектердің ойы осы іс-әрекеттермен байланысты. Екінші, бейнелі ойлау мектеп жасына дейінгі балаларда қарқынды дамып, олардың заттарды ұстап-тұтынуы нәтижесінде қалыптасады. Олар сол заттардың бейнесін көрнекі түрде қабылдап отырады. Үшінші, абстрактылы ой. Ойлаудың бұл тұрі бойынша адамның ұғымды меңгеруі нәтижесінде пайымдау әрекеттері дамып, ғылыми түсініктері өрістейді. Берілген мәтінде ойлау үрдісінің ерекшеліктері сипатталады:

1.Ойлаумен тығыз байланысты танымдық үрдіс:

A. түйсік

B. сөйлеу

C. қабылдау

D. елес

E. ес

2. Жалпылау, бұл:

A. заттың қасиеттерін біріктіріп бейнелеу

B. әрекеттерді ұйымдастыру

C. бейнелеуді бір жақты ету

D. реттеу мүмкіндіктерін іске асыру

|E. iс-әрекетті басқару 

3. Заттар мен құбылыстардың аралық байланысын бейнелейтiн ойлау формасы:

A. сөйлеу

B. талдау

C. пiкiр

D. абстракция

E. темперамент

 

• 1-B, 2-С, 3-А

• 1-С, 2-А, 3-B

• 1-B, 2-A, 3-C

• 1-В, 2-С, 3-А

• 1-С, 2-А, 3-B

Адам санасының заттар мен құбылстарға шоғырлануын зейін деп айтамыз. Зейін адамның еркіне қарай ырықты, ырықсыз және үйреншікті болып үш түрге бөлінеді. Ырықсыз зейіннің психологиялық әдебиеттерде бірнеше синонимі бар. Кейбір зерттеулерде ол пассивті зейін, енді бір құралдарда эмоциялық зейін деп аталады. Бұл екі түрлі атау да мәні жағынан ырықсыз зейіннің ерекшелігін көрсетеді. Ырықсыз зейін нәрсеге бағытталған сананы шоғырландыру үшін ерік күшінің қажет емес екендігін білдіреді. Ырықсыз зейін деп сананың белгілі объектіге бағытталып, соған шоғырлануын айтамыз. Сана әрекеттің белгілі шарттарымен байланысты болып, бір объектіге бағытталуын ырықты зейін дейміз. Ырықты зейіннің психологиялық мазмұны адамның іс-әрекетіндегі алға қойған мақсатымен, ерік күшімен байланысты. Берілген мәтінде зейіннің ерекшеліктері сипатталады: 

1.  Адам санасының заттар мен құбылстарға шоғырлануы:

A. ойлау

B. қабылдау

C. зейін

D. ес

E. елес

2. Зейiннiң көлемi, бұл:

A. зейiннiң ұзақ уақытқа сақталуы

B. зейiннiң бiр объектiден екiншiге ауысуы

C. сананың объектiде шоғырлану деңгейi

D. бiрнеше әрекеттердiң бiр уақытта орындалуы

E. бiр уақытта қабылданатын объектiлер саны 

3. Зейiннiң тұрақтылығы - бұл:

A. зейiннiң бiр объектiден екiншiге ауысуы

B. сананың объектiде тұрақталу деңгейi

C.бiрнеше әрекеттердi бiр уақытта орындауы

D. зейiннiң ұзақ уақытқа сақталуы

E. бiр уақытта қабылданатын объектiлер саны

 

• 1-А, 2-D, 3-B

• 1-D, 2-B, 3-А

• 1-А, 2-C, 3-B

• 1-C, 2-E, 3-D

• 1-C, 2-D, 3-А

Кез-келген іс-әрекет күрделі де сан қырлы болып келеді. Ол адамның психикалық және физикалық қуатына әртүрлі талап қояды. Егер жеке адамда бар қасиеттер жүйесі осы талаптарға сай болса, онда іс-әрекетті табысты, әрі жоғары дәрежеде орындай алады. Аталған мәтінде қабілет деңгейлері дәріптелген:

1. Қабiлет дамуының ең жоғары деңгейi:

      A. Эмоционалдық

      B. Данышпандық

      C. Мотивтер

      D. Қызығушылық

      E. Дербестiк

2. Қабiлеттiң дамуының табиғи алғы шарттары:

      A. Нышандар

      B. Шеберлік

      C. Білім

      D. Дағылар

E. Тәжірибе

3. Жалпы қабiлеттiлiктi білдіретін ұғым:

      A. Әдептiлiк

      B. Жалпыламалық

      C. Дағды

      D. Эмоционалдық

      E. Қиял

• 1-B, 2-A, 3-C

• 1-A, 2-B, 3-A

• 1-C, 2-C, 3-B

• 1-D, 2-D, 3-D

• 1-E, 2-E, 3-E

Әр бір адам алдыңа қойған мақсатқа жету үшін ішкі немесе сыртқы кедергілерді, адамда туатын күштің арқасында жеңіп өтеді.

Аталған мәтінде ерік қасиеттері дәріптелген:

1. Шешiм қабылдаумен байланысты ерiк әрекетiнiң кезеңi:

      A. Албырттық әрекет

      B. Белсенсiздiк

      C. Мотивтер күресi

      D. Конфронтация

E. Дерексiздену 

2. Таным қызығушылығын қанағаттандыратын үрдіс:

      A. Ойлау

      B. Қиял

      C. Қабылдау

      D. Сәттiлiк

E. Түйсік

3. Төмендегi атаулардың ерiк қасиетiне жатпайтыны:

      A. Мақсаттылық

      B. Қайсарлық

      C. Батылдық

      D. Дербестiк

      E. Қиял

• 1-A, 2-A, 3-A

• 1-B, 2-B, 3-B

• 1-D, 2-C, 3-C

• 1-C, 2-D, 3-E

• 1-E, 2-E, 3-D

Белгілі бір адамға тән және өмір әсерлеріне жауап реакциялардың динамикасы, тонусы мен бірқалыптылығында көрініс беретін мінез-құлықтың табиғи ерекшеліктері.

Аталған мәтінде темперамент типтрі дәріптелген:

1. Депрессияға жақын темперамент типi:

      A. Флегматик

      B. Астеник

      C. Сангвиник

      D. Холерик

      E. Меланхолик

2. Байыпты және оптимист қалпымен ерекшеленетiн темперамент типi:

      A. Флегматик

      B. Астеник

      C. Сангвиник

      D. Холерик

      E. Меланхолик

3. Өзiн-өзi меңгерумен, байыпты және ерiк күшiнiң мықтылығымен сипатталатын темперамент типi:

      A. Астеник

      B. Флегматик

      C. Сангвиник

      D. Холерик

     E. Меланхолик

• 1-E, 2-C, 3-B

• 1-A, 2-A, 3-A

• 1-B, 2-B, 3-C

• 1-C, 2-D, 3-D

• 1-D, 2-E, 3-E

Социометрия әдісі, әсіресе орта мектеп психологтарынының ең жиі қолданатын әдістерінің бірі. Өйткені осы әдістеменің нәтижесінде психолог сынып жетекшісі мен пән оқытушыларына үлкен көмек көрсете алады, яғни олардың балалармен дұрыс бағытта жұмыс жасауы үшін бағыт-бағдар береді. 

1 . Социометрия әдісінің нәтижесінде анықталады:

А) көшбасшы, аутсайдер

В) озат оқушы, үлгермеуші

С) көркем жүзді оқушы

D) мықты спортшы

Е) агрессивті оқушы, бұзық

2 .Социометрия әдісінің мақсаты:

А) топ ішіндегі тұлғааралық өзара қарым-қатынасты анықтау

В) балалардың отбасындағы статусын зерттеу

С) оқушылардың өзара және мұғалімдермен өзара қатынасын анықтау

D) оқушылардың сабақ үлгерімдерін анықтап, талдау жүргізу

 Е) балалардың агрессиясын анықтап, түзету жұмыстарын жүргізу

3 . Социометрия әдісінің бөлімі:

А) социоматрица

В) диаграмма

С) диагностика

D) социология

Е) профилактика

 

• 1-А, 2-А, 3-А

• 1-B, 2-Е, 3-С

• 1-A, 2-C,3-D

• 1-A, 2-B, 3-С

• 1-D, 2-C, 3-E

Мектепке дейінгі кезең баланың сенсорлы дамуының қарқындылығымен ерекшеленеді. Мектепке дейінгі кезең баланың сенсорлық дамуы 2 өзара байланысты жақты болады. Заттар мен құбылыстардың түрлі қасиеттерімен байланыстары жайлы ұғымның болуы және қабылдаудың жаңа әрекеттерін меңгеруі болып табылады.

Аталған мәтінде мектепке дейінгі кезеңнің ерекшеліктері дәріптелген:

1. Мектепке дейінгі кезеңді атаңыз:

      A. 4-10 жас

      B. 3-14 жас

      C. 2-12 жас

      D. 1-9 жас

      E. 3-7 жас

2. Мектеп жасына дейінгі балалардағы жетекші іс-әрекет:

      A. ойын

      B. еңбек

      C. оқу

      D. танымдық

      E. кәсіби

3. Мектепке дейінгі жаста бала үшін беделді адам

      A. мұғалім

      B. тәрбиеші

      C. ата-анасы

      D. туыстары

      E. бөтен адам

• 1-E, 2-А, 3-C

• 1-B, 2-Е, 3-С

• 1-A, 2-C,3-D

• 1-A, 2-B, 3-С

• 1-D, 2-C, 3-E