L2 Öykü 2023

Aşağıdaki sanatçılardan hangisi olay öyküsünün dünya edebiyatındaki temsilcisidir?

• Ömer Seyfettin

• Maupassant

• Çehov

• Memduh Şevket Esendal

• Refik Halit Karay

Çehov, “Bir insanı unutmak istiyorsanız onunla yaşadıklarınızı değil, onun size yaşattıklarınızı düşünmelisiniz.” sözüyle aslında hikâyecilikte izlediği yolun da ipuçlarını verir. Onun hikâyelerinde olaylar beklenme­dik bir sonla bitmez. Aksine bittikten sonra da devam ediyor etkisi bırakır. O; olayları ve kişileri değil, olay ve kişilerin yansıttıkları, hissettirdikleri üzerinde durur.

Bu metinde sözü edilen hikâye türü aşağıdakilerden hangisidir?

• Durum hikâyesi

• Olay hikâyesi

• Halk hikâyesi

• Postmodern hikâye

• Bireyin iç dünyasını ele alan hikâye

“ İnsanlarla bağdaşmak için filancanın bir denizaltıya atlayıp Kuzey Kutbu’na gittiğini, geride kalan sevgilinin acı haykırışlarıyla kendisini bir kuleden aşağıya attığını yazmaya ne gerek var? Bunlar hep gerçekte olmayan sahte davranışlar. Yazılan konular sade olmalı. Yazar, cıvıldayan kuş değildir. Hikâyelerimi kılı kırk yarmadan, uzun tasvirlere kaçmadan gösterişten uzak yazıyorum ben.”diyen sanatçı kimdir ve sanatçının hangi hikâye türünde yazdığı söylenebilir?

• A) Maupassant – Olay hikâyesi

• B) Çehov –Durum hikâyesi

• C) Sait Faik – Olay hikâyesi

• D) Ömer Seyfettin- Durum hikâyesi

• E) Memduh Şevket- Olay hikâyesi

Dede Korkut Hikâyeleri XII, XIII, XIV. asırlarda Anadolu’nun doğusunda Oğuz Türkleri arasında yaşamış, işlenmiş ve yayılmış hikâyelerdir. Göktürk Kitabeleri ise, taşlar üzerine yazılmış Türk edebiyatının ilk yazılı örnekleridir. Göktürk Kitabeleri’ndeki: “Körür közüm körmez teg, Bilir biligim bilmez teg boldı” söyleyişleri, Dede Korkut Hikâyeleri’nde: “Menüm görür gözlerüm görmez oldı Tutar menüm ellerüm tutmaz oldı “ şeklinde görülmektedir. Bu ifadelerdeki benzerliklerden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

• Türk edebiyatı, uzun zamanlar sözlü bir edebiyat olarak geliştiğinden, bu edebiyatın söyleyenlerle dinleyenleri arasında asırların mirası bir üslup birliği meydana gelmiştir.

• Yazılı edebiyata geçildikten sonra sanatçılar birbirlerinin eserlerinden alıntı yapmışlardır.

• Bugün pek çok masal anlatıcısının “Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde” gibi tekerlemelerle başlaması da bu durumu yansıtır.

• Saz şairlerinin şiirlerinde, evvelce söylenmiş birçok mısrayı, bazen aynen tekrar edişleri aynı geleneği sürdürmelerindendir.

• Hikâyecilik sanatını dinlerken öğrenip zevkine ve heyecanına varan ve devam ettiren her neslin dilinde, böyle cümleler tekrarlanmıştır.

Meğer bir gün Deli Dumrul’un köprüsünün yanında bir bölük oba konmuştu. O obada bir iyi güzel yiğit hasta düşmüştü. Allah’ın emriyle o yiğit öldü. Kimi oğul diye, kimi kardeş diye ağladı. O yiğit üzerine dehşetli kara feryat koptu. Ansızın Deli Dumrul dörtnala yetişti. Der: “Ne ağlıyorsunuz, benim köprümün yanında bu gürültü nedir, niye feryat ediyorsunuz?” dedi. Dediler: “Hanım, bir güzel yiğidimiz öldü, ona ağlıyoruz.” Deli Dumrul der: “Bre yiğidinizi kim öldürdü?” Dediler: “Vallahi bey yiğit, Allah Teâla’dan buyruk oldu, al kanatlı Azrail o yiğidin canını aldı.” Deli Dumrul: “Bre Azrail dediğiniz ne kişidir ki adamın canını alıyor, yâ kadir Allah, birliğin varlığın hakkı için Azrail’i benim gözüme göster, savaşayım, çekişeyim, mücadele edeyim, güzel yiğidin canını kurtarayım, bir daha güzel yiğidin canını almasın.” dedi. Çekildi döndü, Deli Dumrul evine geldi.

Bu parçadan yola çıkılarak Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

• Diyalog tekniğiyle olaya hareketlilik kazandırılmıştır.

• Atlı göçebe kültürünün etkisi devam etmektedir.

• Olağanüstü olaylara yer verilmiştir

• Oğuzların Müslüman olmayan komşularıyla savaşları anlatılmaktadır.

• Olay çevresinde gelişen bir edebî metindir.

. Ahmet Mithat Efendi’nin - - - - adlı eserini hikâye türünün hazırlayıcısı olarak kabul edebiliriz. Modern Türk hikâyesi ise - - - - adlı eser ile başlar. Kitap bir mukaddime ile altı hikâye, bir mensure ve bir tercümeden oluşur. - - - - yazdığı hikâyeler kadar seçtiği isimle de farklılığı ortaya koyar. İlk örnek olma özelliği kazanan bu hikâyelerde, kendi kaygıları, kendi özlemleri, kendi problemleri içinde yaşayan küçük insanları, başkalarınca küçük ama kendilerince büyük dünyalarında yakalamayı başarmıştır. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?

• Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat, Yüksek Ökçeler, Ömer Seyfettin

• Letâif-i Rivâyât, Küçük Şeyler, Samipaşazâde Sezai

• Felâtun Bey ile Râkım Efendi, Sergüzeşt, Şemsettin Sami

• Karabibik, Araba Sevdası, Recaizâde Mahmut Ekrem

• İntibah, Rumûzu’l-Edep, Halit Ziya Uşaklıgil

Dinî- destani kahramanlık hikâyelerinden olan -------------------- edebiyatımızda 13.-14. yüzyıllarda görülmeye başlanmıştır. Hz. Ali bu anlatılardaki olaylarda  örnek insan ve cengâver-gazi tipini temsil etmektedir. Türk destan geleneğinin özelliklerini yansıtmakla birlikte bu türün kaynakları Kur’an-ı Kerim ve hadisler başta olmak üzere İslam tarihi, Arap ve Fars edebiyatlarıdır.

Parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

• Mesnevi     

• Halk hikayesi

• Cenkname 

• Dede Korkut Hikayeleri

• Hamse

Aşağıdakilerden hangisi Millî Edebiyat Dönemi hikayelerinin özelliklerinden biri değildir?

• Yurt sorunları gözleme dayalı anlatılmıştır.

• Hikaye türü dilde sadeleşme çalışmalarıyla oldukça gelişmiştir.

• Anadolu ve Anadolu insanı bu dönem hikayelerinde kendine yer bulmuştur.

• Halkı bilinçlendirmek için hikaye akışı kesilip bilgiler verilmiştir.

• Realizm akımının etkileri görülür.

Aşağıdakilerden hangisi hikaye türünün dünya edebiyatındaki ilk örneğidir?

• Küçük Şeyler

• Don Kişot

• Decameron

• Dede Korkut Hikâyeleri

• Letaif-i Rivayat

Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut'un özelliklerinden biri değildir?

• Dede Korkut, herkesin saydığı ve ona danıştığı bilge bir kişidir.

• Dede Korkut, zor durumda kalanların yardımına yetişen biridir.

• Dede Korkut, hikayelerin yazarıdır.

• Dede Korkut, ozan ve bir yol göstericidir.

• Dede Korkut, bilge bir tipi temsil eder.