ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17

1. α. Ποιος είναι ο τίτλος του εικονιζόμενου έργου και ποιος ο δημιουργός του; (μον. 4)

      β. Πώς ονομάζεται το συγκεκριμένο είδος έργου που δημιούργησε ο καλλιτέχνης; (μον. 1)

γ. Να αναλύσετε το έργο. Τι παρουσιάζεται στον θεατή μέσω του έργου; (μον. 12)

δ. Να αναφέρετε τέσσερις (4) έννοιες που εισήγαγε ο Ντανταϊσμός. (μον. 8)

Answer explanation

α. “Η ρόδα του ποδηλάτου” - Μαρσέλ Ντυσάν

β. Ready made. γ. Δύο μαζικής παραγωγής αντικείμενα, ένα σκαμνί κουζίνας στηρίζει μια ρόδα από ποδήλατο. Αποξενωμένα από το καθημερινό τους περιβάλλον, ξαφνιάζουν στην καινούρια θέση τους: έγιναν τέχνη. Αποσπώντας ένα συνηθισμένο αντικείμενο από την καθημερινή του χρήση, τοποθετώντας το με τρόπο που να χαθεί η χρηστική του λειτουργικότητα, βάζοντάς του νέο τίτλο και παρουσιάζοντάς το από νέα οπτική γωνία, δημιουργούνται νέες σκέψεις για το αντικείμενο αυτό. Δηλαδή, βρίσκεται κανείς μπροστά στο ορατό στοιχείο μιας ιδέας. Δεν αναλύει κανείς αισθητικά τη ρόδα του ποδηλάτου αλλά την πρόθεση, τη χειρονομία, τη διαδικασία της σκέψης του καλλιτέχνη.

δ. Να αναφέρετε τέσσερις (4) από τις παρακάτω έννοιες: Ο Ντανταϊσμός είχε εισαγάγει το ά-λογο, την ειρωνεία, την κοροϊδία, τη χειρονομία, το τυχαίο, τον “Αυτοματισμό”, την αντιτέχνη.

1. α. Ποιος είναι ο τίτλος του εικονιζόμενου έργου και ποιος ο δημιουργός του; (μον. 4)

β. Τι απεικονίζεται στον πίνακα; (μον. 3) Τι συμβολίζουν τα χρώματα; (μον. 4)

γ. Ποια ήταν η καλλιτεχνική σχέση του ζωγράφου με τη Σχολή του Μπαουχάους; (μον. 6)

δ. Ποιο βιβλίο του καλλιτέχνη χρησιμοποιήθηκε ως εγχειρίδιο διδασκαλίας του Μπαουχάους; (μον. 2)

ε. Ποιες επιρροές εντοπίζονται στο ζωγραφικό έργο του καλλιτέχνη; (μον. 6)

Answer explanation

α. “Η Άρτεμη στον φθινοπωρινό άνεμο” - Πωλ Κλέε

β. Απεικονίζεται μια φιγούρα που προκαλεί στον θεατή την αίσθηση της κίνησης και του αέρα που φυσά. Τα αχνά χρώματα συμβολίζουν τη διάλυση της θεάς Άρτεμης κάτω από τη δύναμη της φθινοπωρινής γονιμότητας.

γ. Ο Κλέε δίδαξε στη Σχολή του Μπαουχάους. Επιπλέον, συμμετείχε στις εκθέσεις της ομάδας του Μπαουχάους, έχοντας όμως μια κατεύθυνση εντελώς διαφορετική από αυτήν των υπολοίπων.

δ. Το “Παιδαγωγικό Λεύκωμα”. ε. Ο Κλέε εμπνέεται από την παιδική ζωγραφική, την πρωτόγονη τέχνη και τους εξωευρωπαϊκούς πολιτισμούς.

1.α. Ποιος είναι ο τίτλος του εικονιζόμενου έργου και ποιος ο δημιουργός του; (μον. 4)

β. Ποιο θέμα πραγματεύεται ο καλλιτέχνης στον πίνακα; (μον. 1)

γ. Να περιγράψετε τον πίνακα. Τι επιτυγχάνει ο ζωγράφος μέσω των συνθετικών στοιχείων; (μον. 12)

Μονάδες 17

 

2. α. Να αναφέρετε δύο Έλληνες δημιουργούς της Γενιάς του ’30 και από ένα έργο τους.

Answer explanation

1.α. “Επιτύμβια Σύνθεση” - Γιάννης Μόραλης

β. Το θέμα του επιτυμβίου.

γ. • Οι γυναικείες μορφές, που συνδέονται συνθετικά και νοηματικά μεταξύ τους, • τα πλαστικά στοιχεία που γεμίζουν και οργανώνουν το χώρο,

• η αρμονία των γήινων χρωμάτων, κάνουν το θέμα του θανάτου να χάσει τη θλιβερή του διάσταση και το έργο να δημιουργεί στον θεατή μια αίσθηση μεγαλοπρέπειας, η οποία μοιάζει να αφορά την ίδια την τέχνη της ζωγραφικής. 2. α. Δημήτρης Πικιώνης - “Πειραματικό Σχολείο Θεσσαλονίκης” Νίκος Εγγονόπουλος - “Ερμής εν αναμονή

α. Ποιος είναι ο τίτλος του εικονιζόμενου έργου; (μον. 2)

β. Ποιες ήταν οι επιρροές του καλλιτέχνη και πώς ονομάστηκε το είδος της ζωγραφικής του; (μον. 6)

γ. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά στοιχεία της ζωγραφικής του Εγγονόπουλου; (μον. 8)

δ. Ποια κινήματα εκφράζονται μέσα από το έργο του Εγγονόπουλου και με ποιον τρόπο τα συνδυάζει ο καλλιτέχνης; (μον. 9)

Answer explanation

1. α. “Ερμής εν αναμονή”.

β. Ο Εγγονόπουλος συνδύασε την εμπειρία της αγιογραφίας και της ζωγραφικής του Κόντογλου σε μια “ζωγραφική εθνοκεντρική”.

γ. Μορφές και σύμβολα διαφορετικών εποχών της ελληνικής ιστορίας συμπλέκονται σε παράδοξα περιβάλλοντα με κυρίαρχο πρωταγωνιστή το ανδρείκελο, απρόσωπη κούκλα που μεταμορφώνεται σε ήρωα-φορέα της ελληνικότητας.

δ. Το έργο του βρίσκεται ανάμεσα στο σουρεαλισμό και στη μεταφυσική ζωγραφική.

Ο καλλιτέχνης συνδυάζει το ονειρικό με το πραγματικό, το παράδοξο με το ρεαλιστικό σε μια ατμόσφαιρα αινιγματικής αναμονής, που μοιάζει ότι θα αποκαλύψει τα μυστικά της στον θεατή, αν αυτός μπορέσει να αποκρυπτογραφήσει τα κρυφά της νοήματα.

α. Ποιος είναι ο αρχιτέκτονας του κτιρίου και ποια στοιχεία παίρνει ως πρότυπο για τον σχεδιασμό του; (μον. 8)

β. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του κτιρίου; (μον. 9)

γ. Ποια καλλιτεχνική περίοδο αντιπροσωπεύει ο δημιουργός; (μον. 2)

δ. Ποιο πρόβλημα αντιμετώπισαν οι Έλληνες δημιουργοί την περίοδο εκείνη και σε ποια λύση οδηγήθηκαν; (μον. 6)

Answer explanation

1.α. Ο Δημήτρης Πικιώνης. Ο αρχιτέκτονας παίρνει ως πρότυπο τη μοναστηριακή οργάνωση αλλά και τη δομή του μακεδονίτικου σπιτιού με τα ξύλινα στοιχεία και τις μεγάλες κεραμοσκεπές.

β. Το κτίριο χαρακτηρίζεται από το παιχνίδι των όγκων και τη λεπτομέρεια των παραδοσιακών στοιχείων, απηχεί όμως και τη λιτότητα του μοντέρνου.

γ. Αντιπροσωπεύει τη Γενιά του ’30 στην Ελλάδα.

δ. Οι Έλληνες δημιουργοί αντιμετώπισαν το πρόβλημα του προσδιορισμού μιας τέχνης ελληνικής. Οδηγήθηκαν στον συγκερασμό της ελληνικής παράδοσης (κλασική, βυζαντινή, λαϊκή) με τις ευρωπαϊκές διατυπώσεις.

α. Με ποιον τρόπο η κατοικία συγχωνεύεται με τη φύση και γίνεται “οργανικό” τμήμα της; (μον. 10)

β. Ποια σύγχρονα υλικά χρησιμοποιεί ο Ράιτ; (μον. 4)

γ. Ποια χαρακτηριστικά της γιαπωνέζικης αρχιτεκτονικής συμπίπτουν με τις αντιλήψεις του Ράιτ για τη σύγχρονη αμερικανική αρχιτεκτονική; (μον. 8)

δ. Ένας ακόμα από τους μεγάλους δασκάλους της αρχιτεκτονικής ήταν ο Λούντβιχ Μις βαν ντερ Ρόε (Ludwig Mies Van Der Rohe, 1886-1969). Ποιο ήταν ένα από τα αποφθέγματα που έλεγε συχνά; (μον. 3)

Answer explanation

α. Τα νέα υλικά σέβονται το φυσικό περιβάλλον, και το κτίριο επιτρέπει στον καταρράκτη να κυλά ακόμα και στο εσωτερικό του. Ο βράχος και η τοπική πέτρα ενσωματώνονται με το μπετόν και τον διάκοσμο του σπιτιού, που είναι απλός, γραμμικός. Τα μεγάλα ανοίγματα επιτρέπουν στο μεγαλείο της φύσης να αποτελέσει το κυριότερο “διακοσμητικό” στοιχείο του σπιτιού.

β. Το μπετόν και το γυαλί.

γ. Η αρμονία με τη φύση, η ελεύθερη οργάνωση της κάτοψης, το επίπεδο, που προεκτείνεται σε μεγάλη έκταση από την περίμετρο του σπιτιού, η ένταξη του κήπου στο εσωτερικό του κτιρίου.

δ. “Το λιγότερο είναι το περισσότερο” (“Less is more”).

α. Σε ποια Σχολή δίδασκε ο Μπρόιερ; (μον. 2) Τι ήταν η συγκεκριμένη Σχολή και ποιος ο βασικός της στόχος; (μον. 8)

β. Πότε, πού και από ποιον ιδρύθηκε η προαναφερόμενη Σχολή; (μον. 6) Ποια αντίληψη αποτέλεσε τη βασική αρχή σχεδιασμού της Σχολής; (μον. 4)

γ. Ποιο υλικό εισήγαγε ο Μπρόιερ στον σχεδιασμό επίπλων και από πού το δανείστηκε; (μον. 5)

α. Ποιος είναι ο δημιουργός του πίνακα; (μον. 2)

β. Για ποιον λόγο έδωσε ο ίδιος ο καλλιτέχνης στο έργο του τον όρο “μεταφυσική ζωγραφική”; (μον. 8)

γ. Με ποιον τρόπο αποδίδονται οι μορφές και ο χώρος στη μεταφυσική ζωγραφική (σκηνές, τοπία, ανθρώπινη παρουσία, προοπτική); (μον. 12)

δ. Από πού άντλησε τα θέματά της η μεταφυσική ζωγραφική; (μον. 3)

Answer explanation

1.α. Τζόρτζιο ντε Κίρικο.

β. Τον όρο “μεταφυσική ζωγραφική” έδωσε ο ίδιος ο καλλιτέχνης στο έργο του, για να προσδιορίσει την αναπαράσταση μιας πραγματικότητας παράδοξης και φανταστικής, που καταγγέλλει την απώλεια των βασικών αξιών της ανθρώπινης ύπαρξης.

γ. Αποδίδονται με έναν τρόπο κλασικό, ψευδαισθησιακό, παράδοξες σκηνές, τοπία αλλόκοτα και μυστηριακά, γεμάτα αγωνία και υπονοούμενα. Η ανθρώπινη παρουσία υποδηλώνεται με το ανδρείκελο ή το άγαλμα, ενώ η αντίστροφη προοπτική επιτείνει τον ονειρικό χαρακτήρα των θεμάτων.

δ. Η μεταφυσική ζωγραφική άντλησε τα θέματά της από την περιοχή του ασυνείδητου.

α. Πώς ονομάζεται η οικία; (μον. 2) Να περιγράψετε την αρχιτεκτονική σύνθεση του κτιρίου. (μον. 8)

β. Πού αποσκοπεί ο αρχιτέκτονας με τον συγκεκριμένο σχεδιασμό; (μον. 4)

γ. Σύμφωνα με την Ομάδα Ντε Στιλ, πού έπρεπε να βασίζεται η τέχνη; (μον. 6)

δ. Εκτός από την αρχιτεκτονική, σε ποιον τομέα άσκησε μακροχρόνια επιρροή η τέχνη της Ομάδας Ντε Στιλ; (μον. 2)

ε. Πώς ονομάστηκε το φυλλάδιο, το οποίο ο Μοντριάν αφιέρωσε το 1920 στον “μελλοντικό άνθρωπο”; (μον. 3)

Answer explanation

1.α. Οικία Σρόντερ. Σ’ αυτό το κτίριο χρησιμοποιείται μια σαφής και καθαρή σύνθεση, που χαρακτηρίζεται από κυβιστικά σχήματα, από μεγάλα παράθυρα σε οριζόντιες ζώνες, από λευκές επιφάνειες και από πλήρη απουσία κάθε διακοσμητικού στοιχείου.

β. Ο συγκεκριμένος σχεδιασμός έχει ως αποτέλεσμα να αποκτούν ελαφρότητα οι όγκοι, και να επιτυγχάνεται ένα αίσθημα άνετων και ανοιχτών χώρων.

γ. Η τέχνη έπρεπε να βασίζεται στα καθαρά ορθογώνια σχήματα (κύβοι, ευθείες κάθετες και οριζόντιες γραμμές) και στο καθαρό χρώμα.

δ. Στον βιομηχανικό σχεδιασμό. ε. “Le Neo-plasticisme” - (ή ο Νεοπλαστικισμός).

α. Ποιος είναι ο δημιουργός του έργου; (μον. 2)

β. Ποια είναι τα συνθετικά στοιχεία του πίνακα και τι αποδίδεται μέσα από αυτά; (μον. 4)

γ. Τι επιδιώκεται μέσω της συγκεκριμένης μορφής τέχνης; Πού μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο η τέχνη αυτή; (μον. 8)

δ. Σε ποια ομάδα ανήκει ο καλλιτέχνης; (μον. 2) Πώς προέκυψε το όνομα της ομάδας; (μον. 5)

ε. Σε ποιους τομείς άσκησε μακροχρόνια επιρροή η παραπάνω ομάδα; (μον. 4)

Answer explanation

1.α. Π. Μοντριάν.

β. Τα συνθετικά στοιχεία του πίνακα είναι οι ίσιες μαύρες γραμμές και τα καθαρά χρώματα, τα οποία αποδίδουν την απόλυτη καθαρότητα.

γ. Επιδιώκεται μια ζωή καθαρή και υγιής. Η τέχνη μπορεί να οδηγήσει στην αρμονία, πέρα από τον υποκειμενισμό του ατόμου και τα τυχαία φαινόμενα.

δ. Στην Ομάδα Ντε Στιλ. Στην Ολλανδία, το 1917, εκδόθηκε το περιοδικό De Stijl (Το Στυλ) από τους Π. Μοντριάν και Τέο Βαν Ντέσμπουργκ, το οποίο έδωσε το όνομα στην ομάδα.

ε. Η τέχνη της ομάδας άσκησε μακροχρόνια επιρροή στην αρχιτεκτονική και στον βιομηχανικό σχεδιασμό.