Hợp đồng bảo hiểm

Nguyên tắc trung thực tuyệt đối của hợp đồng bảo hiểm là: 

• Người được bảo hiểm khai báo đầy đủ rủi ro của mình

• Công ty bảo hiểm cam kết sẽ bồi thường hoặc trả tiền bảo hiểm cho người tham gia bảo hiểm

• Người được bảo hiểm cam kết sẽ đóng đủ phí cho công ty bảo hiểm

• Công ty bảo hiểm khẳng định tin tưởng rủi ro chắc chắn sẽ xảy ra

Answer explanation

Căn cứ pháp lý: 

Khoản 1 Điều 16 về Nguyên tắc giao kết và thực hiện hợp đồng bảo hiểm

Nguyên tắc trung thực tuyệt đối là các bên tham gia hợp đồng bảo hiểm phải cung cấp thông tin, thực hiện các quyền và nghĩa vụ một cách trung thực nhất, trên cơ sở tin tưởng tuyệt đối lẫn nhau trong quá trình giao kết và thực hiện hợp đồng bảo hiểm.

⇒ Trong các tình huống nêu trên thì chỉ có đáp án D thể hiện đúng nhất việc bên tham gia bảo hiểm cung cấp đầy đủ các thông tin (về rủi ro) được yêu cầu.

Trường hợp hợp đồng bảo hiểm có điều khoản không rõ ràng thì điều khoản đó được giải thích theo hướng có lợi cho đối tượng nào sau đây:

• Doanh nghiệp bảo hiểm.

• Bên mua bảo hiểm.

• Bên thứ ba.

• Tùy từng trường hợp.

Answer explanation

Căn cứ pháp lý:

Điều 24. Giải thích hợp đồng bảo hiểm

Trường hợp hợp đồng bảo hiểm có điều khoản không rõ ràng dẫn đến có cách hiểu khác nhau thì điều khoản đó được giải thích theo hướng có lợi cho bên mua bảo hiểm.

⇒ Vì HĐBH là hợp đồng mẫu (in sẵn) nên quy định trên chính là biện pháp bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của khách hàng và làm cho doanh nghiệp bảo hiểm phải thận trọng hơn trong soạn thảo hợp đồng bảo hiểm, các mẫu giấy chứng nhận bảo hiểm, giấy yêu cầu bảo hiểm sao cho rõ ràng, mạch lạc, chính xác.

Đối với hợp đồng bảo hiểm con người, trường hợp một hoặc một số người thụ hưởng cố ý gây ra cái chết hoặc thương tật vĩnh viễn cho người được bảo hiểm thì

• Doanh nghiệp bảo hiểm không phải trả tiền bảo hiểm

• Doanh nghiệp bảo hiểm vẫn trả tiền cho tất cả người thụ hưởng bảo hiểm.

• Doanh nghiệp bảo hiểm vẫn phải trả tiền bảo hiểm cho những người thụ hưởng khác theo thoả thuận trong hợp đồng bảo hiểm.

• Không trường hợp nào đúng.

Answer explanation

Căn cứ pháp lý: 

Khoản 2 Điều 40 về Các trường hợp không phải bồi thường, trả tiền bảo hiểm

Trường hợp có nhiều người thụ hưởng, nếu một hoặc một số người thụ hưởng cố ý gây ra cái chết hay thương tật vĩnh viễn cho người được bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài vẫn phải bồi thường, trả tiền bảo hiểm cho những người thụ hưởng khác theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm.

⇒ Như vậy, trong trường hợp người được bảo hiểm tử vong hay bị thương tật vĩnh viễn do sự cố ý của một hoặc một số người thụ hưởng thì DNBH vẫn phải có trách nhiệm trả tiền bảo hiểm cho những người thụ hưởng khác theo thoả thuận trong hợp đồng bảo hiểm. Tuy nhiên, trong trường hợp này, DNBH không phải trả cho bên mua bảo hiểm giá trị hoàn lại của hợp đồng bảo hiểm hoặc toàn bộ số phí bảo hiểm đã đóng. 

Bên mua bảo hiểm KHÔNG có nghĩa vụ:

• Thông báo những trường hợp có thể làm tăng rủi ro hoặc làm phát sinh thêm trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm trong quá trình thực hiện hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của doanh nghiệp bảo hiểm.

• Đóng phí bảo hiểm đầy đủ, theo thời hạn và phương thức đã thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm.

• Kê khai đầy đủ, trung thực mọi chi tiết liên quan đến hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của doanh nghiệp bảo hiểm.

• Thanh toán các khoản chi phí liên quan đến việc đánh giá rủi ro được bảo hiểm.

Answer explanation

Căn cứ pháp lý:

Khoản 2 điều 21 về Quyền và Nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm:

Bên mua bảo hiểm có các nghĩa vụ sau đây:

a) Kê khai đầy đủ, trung thực mọi thông tin có liên quan đến hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài;

b) Đọc và hiểu rõ điều kiện, điều khoản bảo hiểm, quyền, nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm khi giao kết hợp đồng bảo hiểm và nội dung khác của hợp đồng bảo hiểm;

c) Đóng phí bảo hiểm đầy đủ, đúng hạn theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm;

d) Thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài những trường hợp có thể làm tăng rủi ro hoặc giảm rủi ro hoặc làm phát sinh thêm trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài trong quá trình thực hiện hợp đồng bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm;

đ) Thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài về việc xảy ra sự kiện bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm; phối hợp với doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài trong giám định tổn thất;

e) Áp dụng các biện pháp đề phòng, hạn chế tổn thất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan;

g) Nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.

⇒ Khi đọc căn cứ pháp lý có thể thấy rõ, trường hợp D (Thanh toán các khoản chi phí liên quan đến việc đánh giá rủi ro được bảo hiểm) không nằm trong những nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm. 

Trường hợp người được bảo hiểm không thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn cho đối tượng bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm có quyền:

• Tăng phí bảo hiểm ngay tại thời điểm phát hiện thấy người được bảo hiểm không thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn.

• Đơn phương đình chỉ hợp đồng bảo hiểm ngay tại thời điểm phát hiện thấy người được bảo hiểm không thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn.

• Ấn định một thời hạn để người được bảo hiểm thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn cho đối tượng bảo hiểm.

• Không trường hợp nào đúng.

Answer explanation

Căn cứ pháp lý: 

Khoản 3 điều 55 về Các quy định về an toàn

Trường hợp người được bảo hiểm không thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn cho đối tượng bảo hiểm thì doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài có quyền ấn định một thời hạn để người được bảo hiểm thực hiện các biện pháp đó.

⇒ Như vậy, DNBH phải ấn định một thời hạn để người được bảo hiểm thực hiện các biện pháp an toàn cho đối tượng bảo hiểm. Nếu người được bảo hiểm vẫn nhất quyết không thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn cho đối tượng bảo hiểm khi đã hết thời hạn thì doanh nghiệp bảo hiểm sẽ có quyền tăng phí bảo hiểm hoặc đơn phương chấm dứt việc thực hiện hợp đồng bảo hiểm.

Trong hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm, trách nhiệm bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm phát sinh khi:

• Người được bảo hiểm gây thiệt hại cho người thứ ba. 

• Người thứ ba yêu cầu người được bảo hiểm bồi thường thiệt hại do lỗi của người đó gây ra cho người thứ ba.

• Người thứ ba yêu cầu người được bảo hiểm bồi thường thiệt hại do lỗi của người đó gây ra cho người thứ ba trong thời hạn bảo hiểm.

• Người thứ ba yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm bảo hiểm bồi thường thiệt hại do lỗi của người được bảo hiểm gây ra cho người thứ ba trong thời hạn bảo hiểm.

Answer explanation

Căn cứ pháp pháp lý:

Điều 58 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022:

“Điều 58. Trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài

Trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài chỉ phát sinh nếu người thứ ba yêu cầu người được bảo hiểm bồi thường do có hành vi gây thiệt hại cho người thứ ba trong thời hạn bảo hiểm.

Người thứ ba không có quyền trực tiếp yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài bồi thường, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.”

Như vậy, trách nhiệm bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm chỉ phát sinh khi người thứ ba yêu cầu người được bảo hiểm bồi thường thiệt hại do lỗi của người đó gây ra cho người thứ ba trong thời hạn bảo hiểm. Người thứ ba không có quyền trực tiếp yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm trả tiền bồi thường, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. 

Loại hình bảo hiểm nào không áp dụng nguyên tắc thế quyền?

• Bảo hiểm nhân thọ

• Bảo hiểm sức khỏe

• Bảo hiểm tài sản

• Cả A và B

Answer explanation

Căn cứ pháp lý:

Khoản 4 Điều 16 Luật Kinh doanh bảo hiểm:

“Điều 16. Nguyên tắc giao kết và thực hiện hợp đồng bảo hiểm:

4. Nguyên tắc thế quyền: người được bảo hiểm có trách nhiệm chuyển giao cho doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài quyền yêu cầu người thứ ba có hành vi gây thiệt hại chịu trách nhiệm bồi hoàn trong phạm vi số tiền bồi thường bảo hiểm. Nguyên tắc này không áp dụng đối với hợp đồng bảo hiểm nhân thọ và hợp đồng bảo hiểm sức khỏe”

Cơ cở của nguyên tắc thế quyền đó chính là việc cá nhân nào gây thiệt hại thì phải bồi thường thiệt hại. Như vậy, nguyên tắc thế quyền là hệ quả của nguyên tắc bồi thường, do đó, nó chỉ áp dụng cho những hợp đồng bảo hiểm là hợp đồng bồi thường. Trong khi đó, hợp đồng bảo hiểm nhân thọ và hợp đồng bảo hiểm sức khỏe không phải là hợp đồng bồi thường, nên không áp dụng nguyên tắc này. 

Trong hợp đồng bảo hiểm tài sản, đối tượng nào không thực hiện giám định tổn thất khi xảy ra sự kiện bảo hiểm?

• Người mua bảo hiểm 

• Doanh nghiệp bảo hiểm

• Người được doanh nghiệp bảo hiểm ủy quyền

• Giám định viên độc lập được Tòa án có thẩm quyền trưng cầu giám định. 

Answer explanation

Căn cứ pháp lý:

Điều 53 Luật Kinh doanh bảo hiểm:

“Điều 53. Giám định tổn thất

Khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài hoặc người được doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài ủy quyền thực hiện việc giám định tổn thất để xác định nguyên nhân và mức độ tổn thất. Chi phí giám định tổn thất do doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài chi trả.

Trường hợp các bên không thống nhất về nguyên nhân và mức độ tổn thất thì có thể thỏa thuận thuê giám định viên độc lập, trừ trường hợp có thoả thuận khác trong hợp đồng bảo hiểm. Trường hợp các bên không thoả thuận được việc thuê giám định viên độc lập thì một trong các bên có quyền yêu cầu Toà án có thẩm quyền hoặc Trọng tài trưng cầu giám định viên độc lập. Kết luận của giám định viên độc lập có giá trị bắt buộc đối với các bên.”

Hợp đồng bảo hiểm vô hiệu trong trường hợp nào sau đây?

• Không có đối tượng bảo hiểm tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm.

• Mục đích, nội dung hợp đồng bảo hiểm vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội.

• Bên mua bảo hiểm là người chưa thành niên; người mất năng lực hành vi dân sự; người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.

• Cả A, B và C.

Answer explanation

Căn cứ pháp lý:

Khoản 1 Điều 25 Luật Kinh doanh bảo hiểm:

“Điều 25: Hợp đồng bảo hiểm vô hiệu

Hợp đồng bảo hiểm vô hiệu trong trường hợp sau đây:

a) Bên mua bảo hiểm không có quyền lợi có thể được bảo hiểm tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm;

b) Không có đối tượng bảo hiểm tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm;

c) Tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm, bên mua bảo hiểm biết sự kiện bảo hiểm đã xảy ra;

d) Mục đích, nội dung hợp đồng bảo hiểm vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội;

đ) Doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài và bên mua bảo hiểm giao kết hợp đồng bảo hiểm giả tạo;

e) Bên mua bảo hiểm là người chưa thành niên; người mất năng lực hành vi dân sự; người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự;

g) Hợp đồng bảo hiểm được giao kết có sự nhầm lẫn làm cho một bên hoặc các bên không đạt được mục đích của việc giao kết hợp đồng, trừ trường hợp mục đích giao kết hợp đồng của các bên đã đạt được hoặc các bên có thể khắc phục ngay được sự nhầm lẫn làm cho mục đích của việc giao kết hợp đồng vẫn đạt được;

h) Hợp đồng bảo hiểm được giao kết do bị lừa dối, trừ trường hợp quy định tại Điều 22 của Luật này;

i) Hợp đồng bảo hiểm được giao kết do bị đe dọa, cưỡng ép;

k) Bên mua bảo hiểm không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình khi giao kết hợp đồng bảo hiểm;

l) Hợp đồng bảo hiểm không tuân thủ quy định về hình thức quy định tại Điều 18 của Luật này.”

Theo quy định về thời gian cân nhắc tham gia bảo hiểm nhân thọ, đối với các hợp đồng bảo hiểm có thời hạn trên 01 năm, trong thời hạn……….kể từ ngày nhận được hợp đồng bảo hiểm, bên mua bảo hiểm có quyền từ chối tiếp tục tham gia bảo hiểm.

• 30 ngày

• 21 ngày

• 15 ngày

• 60 ngày

Answer explanation

Căn cứ pháp lý:

Điều 35 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022: 

“Điều 35. Thời gian cân nhắc tham gia bảo hiểm

Đối với các hợp đồng bảo hiểm có thời hạn trên 01 năm, trong thời hạn 21 ngày kể từ ngày nhận được hợp đồng bảo hiểm, bên mua bảo hiểm có quyền từ chối tiếp tục tham gia bảo hiểm. Trường hợp bên mua bảo hiểm từ chối tiếp tục tham gia bảo hiểm thì hợp đồng bảo hiểm sẽ bị hủy bỏ, bên mua bảo hiểm được hoàn lại phí bảo hiểm đã đóng sau khi trừ đi chi phí hợp lý (nếu có) theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm; doanh nghiệp bảo hiểm không phải bồi thường, trả tiền bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.”