11-klass informatika

Magliwmatlardi urlaw,jogaltiw, jasalma etiw, qalpekilestiriw, ruqsatsiz paydalaniw ham kobeytiwdin aldin aliwga bagdarlangan is-ilajlarkompleksi ne dep ataladi

• Informaciyani korsetiw

• M agliwmatti ashiw

• Informaciya qawipsizligi

• Informaciyani qorgaw —

Paydalaniw talaplari tiykarinda magliwmattin jasirin boliwi, tutasligi ham paydalaniwshiligin tamiyinlew ne dep juritiledi.

• Informaciyam qorgaw

• M aghwmatti ashiw

• Informaciya qawipsizligi

• Magliwmatti korsetiw

Tosinnan yaki dushpanliq hareketler natiyjesinde biytanis shaxsqa informaciya mazmunin ruqsatsiz ashkara etiw bolip tabiladi Tomendegilerdin qaysisina kiredi

• Magliwmatti urlaw

• M agliwmatti ashiw

• Magliwmatti koriw

• Magliwmatti ashkara etiw

Paydalaniwshini sistemaǵa ózin tanistiriw procesi bolip, onda paydalamwshiniń arnawli jeke kartalarinan yaki onin biometriyaliq ozgesheliklerinen paydalaniladi.Tómendegilerdiń qaysisina tiyisli

• Identifikaciya

• Avtorizaciya

• Autentifikaciy

• Modentifikaciya

Paydalawshiniń ozi ekenligi tekseriledi ham onin tiykarinda sistemada iskerlik alip bariwi mumkin yaki mumkin emesligi belgilenedi.Tomendegilerdiń qaysisina tiyisli

• Modentifikaciya

• Identifikaciya

• Avtorizaciya

• Autentifikaciya

Paydalaniwshiga sistema tarepinen berilgen huqiqlar jamlemesi bolip tabiladi.Tomendegilerdin qaysisina tiyisli

• Identifikaciya

• Modenfikaciya

• Avtorizaciya

• Autentifikaciya

Telefon stanciyalari arqali kompyuterdegi informaciyalardi jetkeriw ham qabillaw ushin ekilik sanaq sistem asindagi magliwmatlardi elektr signallarinda turlendiriw ham negizine qaytariw waziypasin oteydi.Bul nege tiyisli

• avtorizaciya

• Modernizaciya

• Modem

• auoterizaciya

Internet sistemasina jalgangan har bir kompyuter ushin belgilengen 32 bitli takirarlanbaytugin manzil.

• IP adres

• Internet Protokol (IP)

• Simple Mail Transfer Protocol (SMTP

• User Datagram Protocol(UDP)

Eki ham onnan artiq bolimlerge ajiratilgan tarmaqtagi bolimlerdin arasinda informaciyalar paketiniń otiw qadeleri jaratilgan kompleksli sistema bolip tabiladi Tomendegilerdiń qaysisina tiyisli.

• Brandmauer

• User Datagram Protoco

• Telnet

• TCP/IP

Maǵliwmatti qorgawdi asirler dawaminda jamlengen derekleri ham usillarina tan nizamliqlardi uyrenedi hám jasirin ilim degen maǵani bildiredi.Bul tomendegilerdin qaysisina tiyisli.

• Kibernitika

• Shifrlash

• Kriptologiya

• TPC