17 ve 18. Yüzyıllarda Avrupa ve Osmanlı'da Denizcilik

Sömürgecilik faaliyetlerini başlatan devlet ikilisi aşağıdakilerden hangisidir?

• İngiltere-Fransa

• İspanya-Portekiz

• Hollanda-Avusturya

• Rusya-İsveç

• İtalya-Prusya

Answer explanation

Sömürgecilik denildiğinde ilk akla gelen İngiliz ve Fransızlar olsa da İspanyol ve Portekizliler öncüsü olmuştur.

İngiltere’nin dünyanın en güçlü sömürgeci devleti olarak ortaya çıkmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenemez?

• Ekonomik yönden desteklenmiş okyanus denizciliğine önem vermesi

• Hollanda ve Fransa’nın denizlerdeki gücünü zayıflatması

• Donanmasında kadırga türü gemilere ağırlık vermesi

• İspanya’nın deniz hâkimiyetine son vermesi

• Doğu Hindistan Şirketi’ni kurması

Answer explanation

İngiltere "kalyon" türü gemilerin üretimine ağırlık vermiştir.

Aşağıdakilerden hangisi Hindistan hükûmetinin Doğu Hindistan Şirketine verdiği yetkilerden biri değildir?

• Asya’daki mahallî hükümdarlarla antlaşmalar imzalamak

• Sömürgelerde askerî amaçlı birlikler bulundurmak

• Gerektiğinde Hollanda adına savaş açmak

• Yeni Zelanda sömürgesini yönetmek

• Kaleler inşa etmek

Answer explanation

Şirket kurulduğu (1602) esnada Yeni Zelanda henüz keşfedilmemiştir. 1642 yılında Hollandalı denizci Abel Tasman tarafından keşfedilecektir.

XVII. yüzyıl ortalarına doğru dünyanın en büyük deniz ticaret filosuna sahip olan ve dünyanın her yerinde ticaret yaparak güçlenen sömürgeci devlet aşağıdakilerden hangisidir?

• Hollanda

• Rusya

• Fransa

• İspanya

• Portekiz

Answer explanation

XV. yüzyıl sonlarından itibaren okyanus gemiciliği gelişmiş ve XVI. yüzyıl sonundan itibaren Avrupalı devletler gemileri adeta birer top bataryasına dönüştürmüştür.

Denizcilikte bu gelişmeyi sağlayan gemi türü aşağıdakilerden hangisidir?

• Kadırga

• Baştarda

• Çektiri

• Kalyon

• Mavna

Answer explanation

Aşağıdakilerden hangisi XVII. yüzyılda denizaşırı sömürge elde edemeyen Avrupa devletlerinden biridir?

• İngiltere

• Avusturya

• Fransa

• Portekiz

• İspanya

Answer explanation

Bir kara devleti hüviyeti taşıyan Avusturya, deniz aşırı sömürge faaliyetlerinde bulunmamıştır.

Avrupalı bir kral: “Güçlü donanmamız ve diplomasiden iyi anlayan politikacılarımız sayesinde üzerinde güneş batmayan bir imparatorluk kurmaya çalışıyorum.” ifadelerini kullanmıştır.

Buna göre, paragrafta bahsedilen Avrupa devleti aşağıdakilerden hangisidir?

• Rusya

• Fransa

• İtalya

• İngiltere

• İspanya

Answer explanation

XVII. yüzyılın sonlarından itibaren Baltık Denizi’ne, Kırım’a, Karadeniz’e ve Boğazlara hâkim olmayı dış politika hâline getiren devlet aşağıdakilerden hangisidir?

• Rusya

• Fransa

• İtalya

• İngiltere

• İspanya

Osmanlı denizcilik tarihinde kadırgaların hâkim olduğu birinci döneme damgasını vuran Türk denizcisi aşağıdakilerden hangisidir?

• Kılıç Ali Paşa

• Oruç Reis

• Piri Reis

• Seydi Ali Reis

• Barbaros Hayrettin Paşa

Answer explanation

Barbaros Hayrettin Paşa, Osmanlı gemi teknolojisine kendi bilgi ve becerilerini ilave ederek Osmanlı'da gemiciliğin gelişimine katkı sağlamıştır.

Osmanlı Devleti’nin Batı gemiciliğindeki teknolojik gelişmeleri takip edememesinde;

I. siyasi ve ekonomik sorunlarla uğraşılması,

II. siyasi hedeflere kara kuvvetiyle ulaşılabileceği düşüncesine sahip olunması,

III. farklı zamanlarda Osmanlı donanmasının tamamen yakılmış olması

durumlarından hangileri etkili olmamıştır?

• Yalnız I

• Yalnız II

• Yalnız III

• I ve II

• I, II ve III

Answer explanation

Birinci öncül, XVII ve XVIII. Yüzyıllarda hem doğuda hem de batıda aynı anda savaşılmak zorunda olunması nedeniyle teknolojinin takip edilememesini etkiler.

İkinci öncülde geçen devlet yönetiminin kara kuvvetiyle hedeflere ulaşılabileceği düşüncesinde olması da etkilidir.

Üçüncü öncülde geçen donanma yakılması ise maddi bir kayıp olup Batı teknolojisinin takip edilememesinde etken değildir.