6.sınıf sosyal bilgiler ilk Türk Devletleri

Kök Türk Devleti' nin aşağıdaki özelliklerinden hangisi ulusalcı bir devlet olduğunu gösterir ?

• Kendine özgü alfabe kullanması

• Göçebe yaşamı sürdürmesi

• Kararların Kurultayda alınması

• İpek Yolu' nun kontrolü için savaşların yapılması

Ergenekon Destanı; düşmanlarından kaçıp dağlar arasında yüzyıllarca yaşayıp çoğalıp, bir kurdun yol göstermesi ve bir demircinin dağı eritmesiyle tekrar eski topraklarını ele geçiren Türkleri anlatır.

Buna göre, bu destan hangi Türk devletine aittir ?

• Hunlar

• Kök Türkle

• Uygurlar

• Kutluklar

Hun askerleri, küçük yaştan itibaren eğitilmeye başlanırdı. Onlara at sürmesi, yay ve kılıç kullanması öğretilirdi. Okçuluk talimleri genellikle fare, kuş, gelincik; daha sonra tavşan ve tilki gibi küçük hayvanlara karşı yaptırılırdı. Böylece Hunlar, mükemmel derecede at süren ve yay kullanan, kusursuz bir atlı okçu savaşçı olarak yetişirdi.

Parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

• Hun askerleri atlı ve okçuydu.

• Hun askerleri hilal taktiğine göre eğitilirdi.

• Hun askerlerinin eğitiminde hayvanlar kullanılırdı

• Hun askerlerini küçük yaştan itibaren yetiştirilirdi.

Orta Asya’da karasal iklim hâkim olduğundan yaz ayları oldukça sıcak geçerken kışları oldukça soğuktur. Bölgede yaşayan Türkler, iklimin etkisiyle diğer milletler gibi hayvancılık ve ticaretle uğraşmışlardır. Türkler, büyük hayvan sürülerine otlak ve su bulmak için bu coğrafyada sürekli hareket hâlinde olmuşlardır. Kurdukları devletin sınırları içerisinde “yaylak” ve “kışlak” alanlar arasında göçebe bir yaşam sürmüşlerdir. Doğaya karşı verilen mücadele Türklere sosyal, siyasi, askerî yetenekler kazandırmıştır. Orta Asya’nın ağır iklim şartları burada yaşayan Türklerin her an tedbirli ve hazır olmasını sağlamıştır.

Buna göre Orta Asya Türk toplumu ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz ? 

• Konargöçer yaşam tarzını benimsemişlerdir.

• Zorlu coğrafi koşullar askerlik becerilerini geliştirmiştir.

• Yaşadıkları coğrafya, toplumsal kimlikleri üzerinde etkili olmuştur.

• Ticaret yollarını denetim altına almak için Çin Seddi’ni inşa etmişlerdir.

İlk Türk Devletlerinde, devleti yöneten kağanlar önemli kararları meclise danışarak alırlardı. Kurultaya boy beylerinin katıldığı gibi kağanın eşi hatun da katılırdı. Kurultayda siyasi, askerî ve ekonomik kararlar alınırdı.

Buna göre kurultay ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

• Devlet yönetiminde kadının da söz sahibi olduğu

• Meclisin devlet yönetiminde etkili olduğu

• Hakanın devlet işlerini görürken danıştığı bir meclis olduğu

• Törelerde değişiklik yapılamadığı

İlk Türk Devletlerinin sanat eserlerini taşınabilir malzemelerden yapmalarının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

• Dinî inançlarının etkisi

• Hayvancılıkla uğraşmaları

• Göçebe yaşam sürmeler

• Taşımacılıkta attan faydalanmaları

I. Ülkenin, hanedanın ortak malı sayılması

II. Ülkenin doğu-batı şeklinde ikiye bölünerek yönetilmesi

III. Hükümdarın törelere uymak zorunda olması

IV. Otlak ve tarım alanlarının azalması

Yukarıda verilenlerden hangileri Türk devletlerinin kısa sürede parçalanmasına yol açmıştır?

• Yalnız I.

• I ve II.

• II ve III.

• III ve IV.

Orta Asya Türk kavimleri çadırlarda hayatını sürdürüp, yazın yaylalarda kışın da kışlaklarda yaşamışlardır.

Bu yaşam biçiminin sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

• İnançlarının gereğini yerine getirmek istemeleri

• Boy ve kabilelerin birbirleri ile olan mücadeleler

• Hayvancılık için elverişli ortam bulmak istemeleri

• Çin saldırılarına karşı yanıltma politikası uygulamaları

Yapılan araştırmalar sonucu Orta Asya’da MÖ 3. yüzyıla ait “Pazırık halısı” olarak bilinen halıların bulunduğu tespit edilmiştir. Bu halıların üzerinde at, aslan, geyik ve kaplan gibi hayvan motifleri vardır.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

• Türkler halı ihraç etmişlerdir

• Türkler başka medeniyetlerden etkilenmişlerdir.

• Orta Asya’ya dokuma sanatını Türkler getirmiştir.

• Türkler dokumacılıkla uğraşmışlardır.

Bilge Kağan: “Tanrı buyurduğu için, talihim ve kısmetim olduğu için, ölecek halkı diriltip besledim, sırtı açıkta olan halkı giydirdim, yoksul halkı zengin ettim.”

Orhun Kitabelerinde bulunan Bilge Kağan’ın bu ifadeleri aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?

• Türklerin İpek Yolu’na hâkim olduğunun

• Türklerin boylar hâlinde yaşadığının

• Türklerin yerleşik hayata geçtiğinin

• Sosyal devlet anlayışının hâkim olduğunun