11. sınıf Türk dili ve edebiyatı 1 ve 2. ünite taraması

Bu edebî akımın esas görüşleri, Boilea’nun Şiir Sanatı (Art Peétique) adlı eserinde belirtilmiştir. Buna göre sanatta mutlaka uyulması gereken kaideler vardır. Bu kaideler fantezi değildir. Yazarlık zor meslektir, şaheser ancak sürekli çalışma ile meydana gelir. Yüksek bir ahlak şuuruna dayanmayan sanat, boş ve zararlı olur. “Akıl ve mantığı seviniz, eserleriniz en büyük süs ve kıymetini ondan alsın. Tabiattan hiç ayrılmamalı. Çünkü tabiat hakikattir. Hakikatten başka hiçbir şey sevimli ve güzel değildir. Sahte şeyler, can sıkıcı ve yorucudur. Aklınızla bir seçim yaparak tabiatı taklit ve tasvir ediniz. Bize, insan kalbinde değişmeden kalan şeyleri tanıtan “Eskiler”i inceleyiniz!”

Ahmet Kabaklı, Türk Edebiyatı

Bu sözler aşağıdaki edebî akımlardan hangisinin edebiyat anlayışını yansıtır?

• Klasisizm

• Romantizm

• Realizm

• Natüralizm

• Sembolizm

19. yüzyılın sonlarında realizm, natüralizm ve parnasizme tepki olarak Fransa’da ortaya çıkmıştır. Simgecilik olarak da bilinir. Dış çevrenin görüntülerini, somut gerçeklikleri değil, bu görüntülerin izlenimlerinden, sezgilerinden yansıyan nitelikler şiire aktarılır. Şiirde anlam kapalıdır, buna göre şiirden herkes kendine göre bir yorum çıkarır. Söz sanatlarına sıkça başvurulur.

II

Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden.

Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak,

Ve bir zaman bakacaksın semaya ağlayarak...

Sular sarardı yüzün perde perde solmakta,

Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta. ...

Verilen metinler aşağıdaki sanat akımlarından hangisine ait bir açıklama ve örnek niteliğindedir?

• Klasisizm

• Dadaizm

• Fütürizm

• Romantizm

• Sembolizm

Dünya üzerinde ki nüfus sayımlarına göre en çok konuşulan birinci dil Çince, ikinci dil Hintçe, üçüncü dil Latin Amerika’da da konuşulan İspanyolca, dördüncü dil iletişim dili olarak İngilizce. Çünkü Hindistan, Pakistan gibi ülkelerde de konuşuluyor. Beşinci dil de Türkçe. Bu sıralama UNESCO’nun tespitidir.

Bu parçada aşağıdakilerin hangisiyle ilgili bir yazım yanlışı yapılmıştır?

• A) Sayıların yazımı

• B) Özel adların yazımı

• C) Kısaltmaların yazımı

• D) Sıfat yapan "ki”nin yazımı

• E) Bağlaç olan “de”nin yazımı

Müdür, bundan sonra arazi sahiplerini teker teker davet etti. Tercümanını yanına alıp ağaların oturma odalarına gitti. Hemen hepsine şöyle söyledi:

– Ben bu Lokman köyünü çok beğendim. Belki de çoluğumu çocuğumu alıp buraya yerleşmek de mümkün olur. Hele sizden çok memnunum, nerede Avrupa’nın o dalavereci insanları? Ben burada kendimi emniyet içinde görüyorum, bana biraz tarla satmaz mısınız?..

– Satarız. Ama, dönümü elli liradan aşağı idare etmez. Başka türlü veremeyiz.

• A) Müdürün, arazi sahipleriyle görüşmesi

• B) Müdürün, köye yerleşebileceğini söylemesi

• C) Müdürün, arazi sahiplerini davet etmesi

• D) Toprak sahiplerinin müdüre arazi satması

• E) Müdürün, köylülerden kendisine arazi satmalarını istemesi

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç vurgulanmıştır?

• A) Felsefede, dünüyle, bugünüyle, yarınıyla bütün bir insanlık vardır.

• B) Gerçekte bütün bilgi alanlarına giden yol felsefenin içinden geçer.

• C) İyi ki düşün içindeki gerçeği ve gerçeğin içindeki düşü bulup çıkardık.

• D) Öğrencilerin hafızalarını değil, yaşarken neler kazandıklarını ölçmeliyiz.

• E) Doğru bilgiye ancak doğru yönelimler içinde olan bir bilinçle ulaşabiliriz.

Cümlede bir sözcük olarak bulunmayan, yüklemin çekiminden anlaşılan öznelere "gizli özne" denir.

Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinin öznesi gizlidir?

• A) Devlete ruh veren, insandır.

• B) İyi insan, tüm canlıların dostudur.

• C) Sevmeyen insanın, bir yanı eksiktir.

• D) Güzellik bakanın gözündedir, derler.

• E) İnsanı en çok etkileyen şey güzelliktir.

Bu dönemde yazarlar eserlerinde Anadolu’nun her yönünün bilinçli bir şekilde işlenmesine özen göstermişlerdir. Anadolu’ya yönelmeyi kendilerine ilke edinmişlerdir. Aynı zamanda köyden kente göç, gecekondu hayatı, tarımda makineleşmenin doğurduğu sonuçlar, toprak kavgaları, ağa-ırgat, işçi-patron çatışmaları da önemli bir yer tutar eserlerde.

Bu parçada hangi edebî dönemden söz edilmektedir?

• A) Cumhuriyet Dönemi

• B) Millî Edebiyat Dönemi

• C) Fecriati Dönemi

• D) Servetifünun Dönemi

• E) Tanzimat Dönemi

Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’nın özellikleri arasında yer almaz?

• A) Millî Edebiyat’la başlayan halka yönelme, Anadolu’yu tanıma çabası bu dönemin en önemli ilkesidir.

• B) Toplumsal sorunlar, gerçekçi anlayışla işlenmiştir.

• C) İlk yıllarda hikâye ve romanlarda Kurtuluş Savaşı konu edilmiştir.

• D) Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’nda Atatürk ilke ve inkılaplarının edebî eserlere yansıdığı açıkça görülmektedir

• E) Dil ve zevkte eski gelenek devam etmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatında bireyin iç dünyasını esas alan hikâye yazarlarından biri değildir?

• A) Tezer Özlü

• B) Ferit Edgü

• C) Füruzan

• D) Bilge Karasu

• E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Aşağıdaki parçaların hangisi ilahi bakış açısıyla kaleme alınmıştır?

• çimde yıllardan beri duymadığım bir heyecan var. Size bu mektubu atacağım. Biz kırk sene evvel de böyle mektup atardık.

• Küçük Hasan bir şeyler mırıldandı. Sonra güğümünü alarak istasyon duvarının kar tutmayan bir kenarına çömeldi. Kar, adamakıllı serpiştirmeye başlamıştı.

• Kesik kesik öksürmeye başladı. Çatlak elleriyle gözlerini silerek dizlerinin üstüne yuvarlandı. Kalktı fakat beş altı adım sonra tekrar düştü.

• Abim sabahları okula gidiyor, öğlenden sonra da babamın yanına uğrayıp akşama birlikte dönüyorlardı eve. Babamla abim gittikten sonra komşu kadınlar geliyorlardı bazen.

• Hayvan sesleri daha yakınlaşmış, yolun ilerisinde, karların arasında, birtakım karaltılar belirip tekrar kaybolmaya başlamıştı. Dizlerinin artık kendisini taşıyamayacağını hissetti.