05.03.2021 KEREM ALİ BOYLA TEST-1

Dünya çapında, küresel, bölgesel ve ulusal ölçekte soyu tehlikede olan türler tespit edilmektedir. Aşağıdakilerden hangisi doğrudur.

• Dünya üzerinde soyu tehlikede olan kuş (ve diğer canlı) türleri Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından tespit edilir ve kırmızı liste (The Red List) sitesinde yayımlanır.

• Türkiye üzerinde soyu tükenen kuş türleri Merkez Av Komisyonu kararları ile tespit edilir.

• Türkiye bir Akdeniz ülkesi olarak Barselona Sözleşmesini imzalamıştır ve burada soyu tükenen türler listelenmiştir.

• Türkiye Avrupa Konseyi’nin belirlediği ve Bern sözleşmesi kapsamında soyu tükenen türler belirlenmiştir.

Kuşlar hakkında çeşitli ansiklopediler, “Türkiye Kuşları” gibi bölgesel kitaplar, bilimsel “Turkish Journal of Zoology” ve yarı bilimsel “İbibik” dergilere çıkan makaleler, “kargalar” gibi çeşitli gruplar hakkında yazılmış kitaplar ve rehber kitaplar vardır. Ayrıca internette oldukça fazla bilgi bulunabilir. Bunlar hakkında hangisi doğrudur?

• Türkiye kuşları hakkında yazılmış yayınların çoğu Türkçe dilinde ve Türk uzmanlar ve amatörler tarafından üretilmiştir.

• Türkiye kuşları hakkında yazılmış kitap ve yayınların çoğu başta İngilizce olmak üzere yabancı dillerde yayımlanmıştır. İngilizce bilmeden ileri seviyede araştırma yapmak mümkün değildir

• Türkiye’de halk kuşlar konusunda çok geniş bilgiye sahiptir. Tüm coğrafi bölgelerde yerel bilgi ve köylünün bilgisi kuşları tanımak ve araştırmak için yeterlidir.

Saha çalışmalarındaki temel konu, gördüğü kuşların hangi tür olduğunu tespit etmektir. Bu bağlamda aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur.

• Türkiye’deki üniversitelerin biyoloji bölümlerinde okuyan ve ornitoloji dersi alan herkes, sahaya çıktığında gördüğü kuşların tanıyacak seviyeye gelir.

• Ornitoloji konusunda yüksek lisans veya doktora yapan herkes sahaya çıktığında gördüğü kuşların çoğunu tanıyabilir.

• Boş zamanlarında kendi başına veya hobi grupları ile sahaya çıkan, Türkiye’nin farklı bölgelerini gezen ve en az 2 yıl boyunca düzenli olarak gözlem yapan herkes gördüğü kuşların çoğunu tanıyacak seviyeye gelir.

Türkiye’de yaklaşık 400 tür düzenli olarak görülmektedir. Aşağıda farklı tür grupları sunulmuştur. Bunlardan en yaygın olanı hangisidir.

• Sığır balıkçılı, çayır delicesi, tepeli patka, kara iskete

• Gri balıkçıl, kızıl şahin, yeşilbaş, ispinoz

• a. Sürmeli kızkuşu, telli turna, toy, doğu alameceği

Çevre etki değerlendirme çalışmalarında kuş araştırma ve izleme çalışmaları yürütülmekte, burada kuş gözlemcileri ve biyologlar çalışmaktadır. Bir rüzgar santrali sahasında bulunan göçmen ve yerli kuşları izlemek için SAHA ÇALIŞMASINDA bulunacak kişi için (teknik olarak) aşağıdakilerden hangisi gereklidir?

• Tecrübeli bir kuş gözlemcisi olmak, gördüğü kuşları tanımak ve onların davranışı konusunda fikir sahibi olmak yeterlidir.

• Biyolog olmak, sadece kuşları değil tüm canlıları tanımak, fizyoloji ve sistematik konularında temel bilgiye sahip olmak gereklidir.

• Kuşlar konusunda yüksek lisans veya doktora yapmış olmak, yüksek lisans ise bir, doktora seviyesinde en az üç makale yayımlamış olmak ve ders veriyor olmak gerekir.

Kuş araştırmaları hem ornitologlar, hem ekologlar, hem de kuş gözlemcileri tarafından gerçekleştirilebilir. Bu durumda aşağıdakilerden hangisi yanlıştır.

• Bir ornitoloğun her çalışmada sahaya çıkıp kuş gözlemesine gerek yoktur. O laboratuvarında sahada veya müzede toplanan kuşları veya kuşlardan alınan dokuları inceleyerek, örneğin, bir genetik çeşitlilik araştırması gerçekleştirebilir.

• Bir ekoloğun kuş gözlemci olmasına gerek yoktur. Sahada incelediği kuşları fotoğraflayabilir, sonra bilgisayar başında türlerini inceleyerek çalışmayı tamamlayabilir.

• Bir kuş araştırmacısının biyoloji okumasına gerek yoktur. Ancak biyoloji okuyan bir araştırmacı, temel ekoloji, sistematik, davranış bildiği için daha avantajlıdır. Araştırmacı ruhu olan herkes kendisini geliştirebilir

Aşağıdakilerden hangileri 21 yüzyıldaki ornitologların çalışmalarına örnek DEĞİLDİR.

• Manyas kuş cennetinde ağaçta yuvalayan su kuşu kolonilerinde her bir türün nüfuslarının tespit edilmesi

• Anadolu sıvacısının (Sitta krueperi) farklı popülasyonlarındaki genetik çeşitliliği incelenerek, buzul öncesi dönemlerde nerelerde yayılış gösterdiğinin ve hangi kaynaklardan günümüzde yayılış gösterdiği alanlara yayıldığının tespit edilmesi

• Yeşil ağaçkakanın (Picus viridis) Avrupa, İberya, Anadolu ve İran popülasyonlarının genetik özelliklerini inceleyerek, bu tür altında sınıflandırılmış bazı popülasyonların, ayrı tür olduğunu ortaya çıkarmak

Ekoloji bilimi, canlı varlıkların, diğer canlı varlıklar, cansız varlıklar veya doğal ortamlarıyla olan ilişkilerini inceler. Bazı çalışmalar temel ekoloji (pür ekoloji) kapsamında değerlendirilirken, çoğu ekolojik çalışmada insan kaynaklı etkilerin araştırılması söz konusudur. Bu durumda aşağıdaki araştırmalardan hangisi ekoloji kapsamında değerlendirilmelidir?

• Göksu Deltası’nda soyu tükenen yaz ördeğinin (Marmaronetta angustirostris) habitat gereksinimlerinin araştırılması.

• Gediz Deltasında üreyen tepeli pelikanların (Pelecanus crispus) her yuvada kaç yavru yetiştirdiğini gözleyerek üreme başarısının hesaplanması.

• Samsun Cernek halkalama kampında yakalanan söğütbülbüllerinin (Phylloscopus trochilus) ağırlıkları ve yakalanma tarihlerini dikkate alarak, farklı popülasyonların geçiş dönemlerinin incelenmesi.

Ornitoloji özellikle son 100 yılda farklı aşamalar kaydetmiştir. Bir yandan kuşlar hakkındaki bilgilerimiz (yayılış alanları, sınıflandırılması, sesleri ve morfolojik özellikleri) katlanarak çoğalmakta, bu bilgilere erişim internet ve veritabanları aracılığı ile çok geniş kitlelere ulaşmakta ve eskiden bilim insanları tarafından oluşturulan veriler, artık vatandaş biliminin kapsamına dahil olmuştur. Aşağıdakilerden hangisi bir ornitoloğun güncel çalışmaları kapsamında olabilir.

• Bir göç izleme noktasında göçmen kuşları saymak.

• Farklı il ve bölgelerde yuvalara çıkarak leylek yavrularında morfolojik ölçümler yapmak.

• Bir sulakalanda yıl boyunca üreyen kuşların popülasyonlarını tespit etmek.

• Bir milli parkın kuş envanterini çıkarmak.

Kuş gözlemciliği son zamanlarda tüm dünyada yayılan, milyonlarca insanın takip ettiği bir uğraş haline gelmiştir. Aşağıdaki faaliyetlerden hangisi kuş gözlemciliğinin EN BELİRLEYİCİ VE AYIRICI ÖZELLİĞİDİR.

• Kuşları görmek için sabahın erken saatinde doğaya çıkmak

• Türleri doğada bulmak ve dakikalarca saklanarak fotoğrafını çekmek

• Kuşların seslerini dinleyerek keyif almak

• Kuşun hangi türe ait olduğunu belirlemek