Патшалық Ресейдің Қазақстандағы қоныстандыру саясаты

ХІХ ғасырда қоныстандыру саясаты қандай облысты түгелге жуық қамтыды

• Сырдария облысы

• Жетісу

• Ақмола облысы

• Петропавл

• Омбы

Қай жылы Ресейде шаруаларды крепостниктік, яғни басыбайлы езгiде ұстау жойылды

• 1858 ж

• 1860 ж

• 1861 ж

• 1864 ж

• 1868 ж

Патша үкiметi шаруаларды Қазақстан мен Сiбiр аумағына жаппай қоныс аударту шараларын ұйымдастыру жөнiнде шешiм қабылдау себебін көрсетіңдер.

• Патша үкіметі қоныс аударушы шаруалар Қазақстанды орыс империясының сарқылмас мол астығы бар алып қоймасына айналдыруы тиiс деп үмiттендi.

• Қазақтардың өздерi ғасырлар бойы отырған ежелгi қоныстарын, ондағы қыстауларын, ата- баба зираттарын тастап, қиыр шеттегi құнарсыз жерлерге көшіп кетуі

• Патша үкiметi орыс шаруаларын жаппай қоныс аударту арқылы қазақтарды егiншiлiкпен айналысатын отырықшы өмiр салтына көшiрудi ойлады.

• Ресей империясы қоныс аударушы шаруалар есебiнен қазақ өлкесiнiң аумағында өзiнiң сенiмдi тiрегiн қалыптастыруды мақсат еттi.

• Қазақстанға көшіп келген ұйғырлар мен дүнгендердің қазақ жерін иеленіп алады деген қорқыныш

1881 жылы Қытай мен Ресей империясы арасында Санкт-Петербург бейбіт келісімшарты жасалды. Ол бойынша :

• Ходоктардың жер көруіне еркідік берілді.

• Жергiлiктi халықтың «басы артық» жерлерiн, ондағы суару жүйесi мен су көздерiн қоса жаппай тартып алуға рұқсат етілді

• ұйғырлар мен дүнгендерге бір жылдың ішінде Жетісу облысының аумағына қоныс аударуға құқық берілді

• Жергілікті халық пен ұйғыр, дүнгендердің бейбіт өмір сүруі

• Ресейдегі азық-түлiктiң жетiспеушiлiгi мен дәрiгерлiк көмектiң болмауы

1884-98 жылдары Шымкент, Ташкент, Әулиеата уездерінде құрылған орыс-қазақ қоныстарының саны

• 10

• 13

• 19

• 25

• 37

Жетісудың бірінші әскери-губернаторы Г.А. Колпаковскийдің бастауымен 1868 жылы «Жетісуда шаруаларды қоныстандыру туралы уақытша ережелер» бекітілді. Ол бойынша қоныстанушыларға қандай жеңілдіктер жасалды?

• Қоныстанушы әр жанға 30 десятина жер беріліді.

• Жергілікті халыққа «басы артық» жерлердi iздеп табу міндеттелінді.

• Рекруттық (әскери міндет) міндеткерлікті қазақтарға жүктеді

• Қоныс аударушылар 15 жыл мерзімге алым-салықтан, рекруттық (әскери міндет) міндеткерліктен босатылды.

• Мұқтаж отбасыларына «керек-жарақтар алу үшін» ақшалай (100 сом) көмек берілді.

ХІХ ғасырдағы көшпелі қазақтарда отырықшылықтың кең тарауына себепші болған

• Суландыру жүйесінің дамуы

• Астықтың қажеттілігі

• Орыс, украин шаруаларының қоныстануы

• Еңбек құралдарының көбеюі

• Табиғи-географиялық жағдайдың қолайлылығы

Сібір темір жолы салынды:

• 1855 ж

• 1894 ж

• 1864 ж

• 1905 ж

• 1900 ж

ХІХ ғасырдың 60 жылдарында қабылданған «Ережелерді» заңдастыру созылды

• 10 жылға жуық

• 15 жылдай

• 20 жылдан астам

• 30 жыл

• 40 жылға жуық

ХІХ ғасырдың аяғында өз еркімен өндіріс орындарын тастап кеткен жұмысшыларға қолданылатын жаза

• дүре соғу

• өлім жазасына кесу

• құн төлету

• Сібірге айдау

• 3 ай абақтыға жабу