FEN BİLİMLERİ

Kuvvetin büyüklüğünü ölçmek için kullanılan araçlara dinamometre denir. Yayların esneklik özelliğinden faydalanılarak yapılan dinamometrelere takılan cisim, ağırlığından dolayı yayda uzamaya neden olur.Özdeş topların farklı dinamometrelerde meydana getirdiği uzamalar şekildeki gibi olmuştur.

Buna göre yaylarda meydana gelen uzamanın farklı olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir ?

• Dinamometrelerdeki yaylar birbirinden farklıdır.

• Topların yaylara uyguladıkları kuvvetler farklıdır.

• Dinamometredeki yaylar esnek özelliktedir.

• Havanın toplara uyguladığı sürtünme kuvvetleri farklıdır.

Dinamometreler yayların esneklik özelliğinden faydalanılarak yapılır. Her yayın bir esneklik sınırı vardır. Bu sınır aşıldığı zaman yay esneklik özelliğini kaybeder ve eski hâline dönemez. Bu nedenle her dinamometrenin üzerinde, ölçebileceği en büyük değer gösterilir.Aşağıdaki tabloda bölme uzunlukları birbirine eşit olan A, B ve C dinamometrelerine ait bazı özellikler verilmiştir.

Tablodaki verilere göre,

10 N’lık cisim bu dinamometrelerin hepsi ile ölçülebilir.

En büyük kuvveti ölçebilecek dinamometre A dinamometresidir.

B ve C dinamometrelerine 5 N’lık cisim asılırsa B dinamometresi daha fazla uzar

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir ?

• Yalnız 2

• 1 ve 2

• 2 ve 3

• 1, 2 ve 3

En fazla 50 N büyüklüğündeki kuvveti ölçebilen bir dinamometrenin ölçüm çubuğu 10 bölmelidir.

Buna göre, şekildeki F kuvvetinin büyüklüğü kaç N olur ?

• 15

• 20

• 25

• 30

Öğretmen derste L cisminin ağırlığının ölçülmesini istiyor.Bunun üzerine Murat,

.Elindeki malzemelerle Şekil I’deki dinamometreyi yapıyor

. Kutuya 6 N ağırlığında olduğu bilinen K cismini koyduğunda yaydaki uzama Şekil II’deki gibi oluyor.

.Kutuya L cismini koyduğunda ise yaydaki uzama Şekil III’teki gibi oluyor

. Buna göre L cisminin ağırlığı kaç N’dır ?

• 15

• 12

• 9

• 3

Bir araba lastik firması, lastiklerinin aynı tip araçlarda farklı yollarda kullanımı hakkında anket yapıyor. Anket sonuçlarına göre aşağıdaki tabloyu oluşturuyor.

Verilen tabloya göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz ?

• I. yol daha pürüzlü bir yüzey olduğu için II. yola göre daha az kaygandır.

• III. yolda sürtünme kuvveti az olduğu için araba bu yolda çok fazla kayar.

• II. yolda giderken arabanın lastiklerine yağ sürülürse aşınma azaltılabilir.

• I. yolda sürtünme kuvveti fazla olduğu için aşınma III. yola göre fazladır.

Hava molekülleri ile yüzeyin temas etmesi sonucu cisimlerin hareketini zorlaştıran etkiye hava direnci denir. Cismin hava ile temas eden yüzeyi hava direncini arttırıp azaltabilir.Hava direncinin günlük yaşamdaki etkisini ölçmek isteyen bir öğrenci aynı bisiklete üç farklı şekilde binerek aynı yokuşu hiç pedal çevirmeden iniyor.

Buna göre öğrencinin yolu tamamlama süreleri arasındaki ilişki hangisinde doğru verilmiştir ?

• I > II > III

• I > III > II

• II > III > I

• III > II > I

Bir cisme etki eden sürtünme kuvvetinin zamanla değişimini gösteren grafik yukarıdaki gibidir.

Buna göre verilen örneklerden hangisinde sürtünmede meydana gelen değişim bu grafiğe uygundur ?

• Hava dalgıçlarının yere inmeden önce paraşütlerini açmaları .

• Kışın arabadaki yaz lastiğinin çıkarılarak kış lastiğinin takılması.

• Ata sporumuz olan yağlı güreşte sporcuların vücutlarını yağlaması.

• Millî haltercimiz Naim Süleymanoğlu’nun halteri kaldırmadan önce elini pudralaması.

Sürtünme kuvveti,

Birbirine temas eden yüzeyler arasında gerçekleşir. Hareketi engeller ya da zorlaştırır. Pürüzsüz yüzeylerde daha azdır.

Öğretmen “Okulda öğrencilerin merdivenden kayıp düşme olayları gittikçe arttı. Sizce bu sorunu çözmek için neler yapılmalı?” diye soruyor.

Buna göre aşağıdaki önerilerden hangisi sorunun çözümü için uygun değildir ?

• Merdivenler halı ile kaplanabilir.

• Merdivenler her gün paspas ile silinebilir.

• Merdivenlere zımpara kâğıdı döşenebilir.

• Merdivenlerin basamaklarına bant yapıştırılabilir.

Ümit elindeki topu yükseklikleri eşit olan aşağıdaki düzeneklerden sırasıyla serbest bırakıyor.

Ümit yaptığı bu etkinlikte aşağıdaki hipotezlerden hangisini test etmek istemiştir ?.

• Sürtünme kuvveti cismin kütlesine bağlıdır.

• Sürtünme kuvveti ısı oluşumuna neden olur.

• Sürtünme kuvveti cismin hareketine zıt yöndedir.

• Ortamın pürüzsüzlüğü arttıkça sürtünme kuvveti azalır.

Bir oyuncak arabaya kuvvet uygulanarak arkasından itilip, bırakılıyor.

Bu araba en çok hangi zeminde yol alır ?

• Fayans

• Beton

• Toprak

• Tahta