LS12 - CHỦ ĐỀ 4 (E) - NÂNG CAO

Chính sách đối ngoại xuyên suốt của Mĩ đối với các nước đồng minh trong lịch sử là gì?

• Cái gậy lớn.

• Ngoại giao đồng đôla.

• Cây gậy và củ cà rốt.

• Mềm dẻo, khôn khéo.

Answer explanation

Trong quan hệ với các nước đồng minh, Mĩ sử dụng chính sách ngoại giao “Cây gậy và củ cà rốt”. “Cây gậy” tượng trưng cho sự đe dọa trừng phạt, “củ cà rốt” tượng trưng cho quyền lợi hay phần thưởng. Một chính sách kiểu “cây gậy và củ cà rốt” phải luôn hội tụ đủ ba yếu tố: yêu cầu thay đổi, quyền lợi nếu thay đổi, biện pháp trừng phạt (kinh tế hoặc quân sự).

Chọn: Cây gậy và củ cà rốt.

Điểm tương đồng giữa các học thuyết và chiến lược của các đời tổng thống Mĩ từ năm 1945-2000 là gì?

• Tham vọng trở thành bá chủ thế giới.

• Xóa bỏ hệ thống chủ nghĩa xã hội trên thế giới.

• Ngăn cản sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc.

• Sử dụng bạo lực để can thiệp vào công việc của đồng minh.

Answer explanation

- Các học thuyết, chiến lược của các đời tổng thống Mĩ từ năm 1945-2000 đều nằm trong chiến lược toàn cầu với mục tiêu chiến lược là trở thành bá chủ thế giới.

- Mục tiêu cụ thể của chiến lược toàn cầu đến năm 1991. Từ sau năm 1991, khi hệ thống CNXH đã sụp đổ, phong trào giải phóng dân tộc cơ bản đã giành thắng lợi trên phạm vi toàn thế giới thì nội dụng chiến lược toàn cầu của Mĩ có sự thay đổi

- Cách thức can thiệp của Mĩ vào công việc nội bộ của các nước là sử dụng kinh tế- tài chính để khống chế chính phủ các nước đó, sử dụng bạo lực chỉ là giải pháp cuối cùng khi những biện pháp trước thực hiện không hiệu quả

Chọn: Tham vọng trở thành bá chủ thế giới.

Nguyên nhân nào khiến cho Mĩ không thể thực hiện được chiến lược toàn cầu sau chiến tranh thế giới thứ hai?

• Tác động của cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật.

• Các nước đồng minh của Mĩ không thống nhất trong chính sách đối ngoại.

• Tiềm lực kinh tế - tài chính của Mĩ bị suy giảm.

• Sự phát triển của phong trào cách mạng thế giới, sự lớn mạnh của đồng minh và suy yếu của Mĩ.

Answer explanation

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, Mĩ triển khai chiến lược toàn cầu với tham vọng bá chủ thế giới. Tuy nhiên, Mĩ không thể thực hiện này vì:

- Sự phát triển của phong trào cách mạng thế giới đã làm thu hẹp phạm vi ảnh hưởng của Mĩ

+ Sự phát triển của Liên Xô và hệ thống xã hội chủ nghĩa đã tạo ra sự cạnh tranh với Mĩ và hệ thống tư bản chủ nghĩa trong trật tự 2 cực Ianta

+ Sự phát triển và thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc đã đưa đến sự ra đời của hàng loạt các quốc gia độc lập, làm thu hẹp phạm vi ảnh hưởng của Mĩ và đồng minh

- Sự lớn mạnh của các nước Đồng minh của Mĩ như Tây Âu, Nhật Bản đã khiến các nước này đều muốn tạo dựng một đường lối đối ngoại độc lập, giảm thiểu sự lệ thuộc vào Mĩ, vươn lên cạnh tranh kinh tế với Mĩ

- Việc đầu tư chạy đua vũ trang tốn kém đã khiến cho nền kinh tế Mĩ suy yếu, sức cạnh tranh suy giảm

Chọn: Sự phát triển của phong trào cách mạng thế giới, sự lớn mạnh của đồng minh và suy yếu của Mĩ.

Thất bại nào của Mĩ sau chiến tranh thế giới thứ hai đã mở đầu cho sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân kiểu mới trên toàn thế giới?

• Thất bại trong việc đàn áp cách mạng Trung Quốc (1949).

• Thất bại trong việc đàn áp cách mạng Cuba (1959).

• Thất bại trong chiến tranh Việt Nam (1954-1975).

• Thất bại trong chiến tranh vùng Vịnh (1991).

Answer explanation

Tiến hành chiến tranh Việt Nam (1954-1975) Mĩ âm mưu chia cắt lâu dài Việt Nam, biến miền Nam Việt Nam thành thuộc địa kiểu mới, căn cứ quân sự ở Đông Nam Á để ngăn chặn làm sóng chủ nghĩa cộng sản tràn xuống phía Nam; làm bàn đạp để tấn công ra miền Bắc phản công phe xã hội chủ nghĩa từ phía Nam. Tuy nhiên sự thất bại của Mĩ trong cuộc chiến tranh Việt Nam đã làm phá sản mọi toan tính, làm đảo lộn chiến lược toàn cầu, tham vọng bá chủ thế giới của Mĩ => mở đầu thời kì sụp đổ của chủ nghĩa thực dân kiểu mới trên phạm vi toàn thế giới

Chọn: Thất bại trong chiến tranh Việt Nam (1954-1975).

Sự kiện nào đã chứng tỏ nước Mĩ hoàn toàn không miễn nhiễm với chiến tranh?

• Chiến tranh Việt Nam (1954-1975).

• Chiến tranh Afghanistan (1978-1982).

• Chiến tranh vùng Vịnh 1991.

• Khủng bố 11-9-2001.

Answer explanation

Ngày 11-9-2001, nhóm khủng bố Al-qaeda đã tiến hành một loạt các cuộc khủng bố trên lãnh thổ nước Mĩ. Đặc biệt vụ tấn công vào 2 tòa tháp đôi tại trung tâm thương mại thành phố New York khiến gần 3000 người chết và hơn 6000 người bị thương. Sau vụ khủng bố 11/9, người Mỹ lần đầu tiên hiểu ra rằng họ hoàn toàn không "miễn nhiễm" với chiến tranh hay các vụ khủng bố, dù lãnh thổ đất nước gần như hoàn toàn "đứng ngoài" hai cuộc chiến tranh thế giới.

Chọn: Khủng bố 11-9-2001.

Từ nguyên nhân phát triển của nền kinh tế Mĩ sau chiến tranh thế giới thứ hai, anh (chị) hãy rút ra bài học quan trọng nhất có thể vận dụng vào công cuộc đổi mới ở Việt Nam hiện nay?

• Tăng cường vai trò của các công ty độc quyền.

• Đẩy mạnh việc nghiên cứu, ứng dụng khoa học kĩ thuật vào sản xuất.

• Tranh thủ những điều kiện khách quan thuận lợi để thu lợi nhuận.

• Khai thác có hiệu quả nguồn tài nguyên quốc gia.

Answer explanation

Trong những nguyên nhân phát triển của nền kinh tế Mĩ sau chiến tranh thế giới thứ hai, việc Mĩ là nơi khởi nguồn của cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật hiện đại. Việc ứng dụng thành công những thành tựu khoa học kĩ thuật vào sản xuất đã giúp nâng cao năng suất, hạ giá thành sản phẩm, điều chỉnh cơ cấu kinh tế hợp lý. Trong bối cảnh châu Âu sau chiến tranh đang rơi vào tình trạng kiệt quệ, hàng hóa Mĩ có khả năng cạnh tranh ở hầu hết các thị trường lớn trên thế giới => Nguyên nhân quyết định đến sự phát triển của nền kinh tế Mĩ sau chiến tranh thứ hai

=> Bài học quan trọng nhất mà Việt Nam có thể vận dụng vào công cuộc đổi mới là đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học- kĩ thuật vào trong sản xuất bằng việc mua các phát minh, sáng chế để nâng cao năng suất, hạ giá thành sản phẩm, điều chỉnh cơ cấu hợp lý, tăng khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường

Chọn: Đẩy mạnh việc nghiên cứu, ứng dụng khoa học kĩ thuật vào sản xuất.

Nhân tố nào đã tác động đến việc các nước phương Tây dồn sức viện trợ cho Tây Đức sau chiến tranh thế giới thứ hai?

• Âm mưu làm bá chủ châu Âu lục địa của Pháp.

• Tác động của xu thế liên kết khu vực.

• Tác động của sự đối đầu Đông- Tây, chiến tranh lạnh.

• Sự trỗi dậy của chủ nghĩa quân phiệt ở Đức.

Answer explanation

Sự đối đầu Đông- Tây giữa hai phe TBCN và XHCN đã khiến nước Đức bị biến thành khu vực tranh chấp ảnh hưởng của Liên Xô và Mĩ. Để ngăn chặn làn sóng cộng sản tràn sang phía Tây, Anh, Pháp, Mĩ đã hợp nhất các vùng chiếm đóng của mình, lập nên nước cộng hòa Liên bang Đức (9-1949), dồn sức viện trợ cho Tây Đức, biến Tây Đức thành một "Lực lượng xung kích" của khối NATO, chống Liên Xô và các nước Xã hội chủ nghĩa Mĩ

Chọn: Tác động của sự đối đầu Đông- Tây, chiến tranh lạnh.

Đâu không phải là điểm tương đồng về nguyên nhân phát triển kinh tế của Mĩ và Tây Âu sau chiến tranh thế giới thứ hai?

• Do áp dụng những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật.

• Do vai trò điều tiết quản lý của nhà nước.

• Do tận dụng được các yếu tố khách quan thuận lợi.

• Do sự hợp tác có hiệu quả trong khuôn khổ cộng đồng EC.

Answer explanation

Những nguyên nhân chung đưa đến sự phát triển của kinh tế Mĩ và Tây Âu sau chiến tranh thế giới thứ hai:

- Do áp dụng thành công những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật vào sản xuất đã giúp nâng cao năng suất, hạ giá thành sản phẩm

- Do vai trò quản lý điều tiết có hiệu quả của nhà nước ở tầm vĩ mô

- Do tận dụng được các yếu tố khách quan thuận lợi như: Mĩ lợi dụng chiến tranh để buôn bán vũ khí, Tây Âu tranh thủ được nguồn nguyên liệu giá rẻ từ các nước thuộc thế giới thứ ba

- Sự hợp tác có hiệu quả trong khuôn khổ cộng đồng EC là nguyên nhân phát triển riêng của các nước Tây Âu

Chọn: Do sự hợp tác có hiệu quả trong khuôn khổ cộng đồng EC.

Nguyên nhân cơ bản dẫn đến nền kinh tế của Mĩ, Tây Âu và Nhật Bản phát triển nhanh chóng sau chiến tranh thế giới thứ hai là:

• Nhà nước có vai trò rất lớn trong việc quản lí, điều tiết, thúc đẩy nền kinh tế.

• Áp dụng những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học- kĩ thuật hiện đại.

• Các công ty, tập đoàn lớn có sức sản xuất mạnh mẽ, tầm nhìn xa, quản lí tốt.

• Coi trọng yếu tố con người trong phát triển, là lực lượng nòng cốt hàng đầu.

Answer explanation

Nguyên nhân hàng đầu đưa đến sự phát triển kinh tế của các nước tư bản sau Chiến tranh thế giới thứ hai chính là nguyên nhân phát triển chung nhất của các nước này, đó là: Dựa vào thành tựu Khoa học - kĩ thuật, điều chỉnh cơ cấu sản xuất, cải tiến kĩ thuật, nâng cao năng suất, hạ giá thành sản phẩm.

Chọn: Áp dụng những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học- kĩ thuật hiện đại.

Vì sao nền kinh tế Mĩ và các nước Tây Âu lại đạt được sự tăng trưởng khá liên tục từ sau chiến tranh thế giới thứ hai?

• Do bóc lột hệ thống thuộc địa.

• Nhờ có sự tự điều chỉnh kịp thời.

• Do giảm chi phí cho quốc phòng.

• Nhờ giá nguyên, nhiên liệu giảm.

Answer explanation

Từ sau chiến tranh thế giới thứ hai (1939-1945), tình hình thế giới liên tục có sự biến động, đặc biệt là cuộc khủng hoảng năng lượng năm 1973 đã đặt ra yêu cầu thay đổi để thích ứng với hoàn cảnh. Nhờ sự từ điều chỉnh kịp thời (chuyển từ phát triển kinh tế theo chiều rộng sang chiều sâu, áp dụng những thành tựu cuộc khoa học- kĩ thuật vào sản xuất) nên Mĩ và các nước Tây Âu đạt được sự tăng trưởng khá liên tục.

Chọn: Nhờ có sự tự điều chỉnh kịp thời.