Basa Jawa (Jinising Basa Rinengga)

Tembung-tembung kang wis ora padha tegese sakawit lan nuwuhake teges anyar diarani....

• Entar

• Pepindhan

• Bebasan

• Wangsalan

• Paribasan

Tembung kang karakit saka rong tembung sing tegese meh padha lan bisa nuwuhake makna kang luwih teges diarani....

• Kawi

• Purwakanthi

• Saroja

• Saloka

• Pepindhan

Jinising basa rinengga kang titikane utawa ciri-cirine nganggo tembung kaya, lir, kadya, pindha, lan liya-liyane kang ngemu teges kaya diarani....

• Purwakanthi

• Bebasan

• Saloka

• Pepindhan

• Paribasan

Tembung-tembung ing ngisor iki kalebu tembung kawi, kajaba....

• Sasana

• Taksaka

• Tyas

• Kayun

• Banyu

Saka ukara ing ngisor iki kang kalebu jinis purwakanthi guru swara yaiku....

• Ngrukti bumi nastiti murih lestari

• Ing ngarsa sung tuladha, ing madya mangun karsa

• Runtang-runtung rerentengan

• Kinasihan kadya mimi lan mintuna

• Rinengga ing busana kang edi endah

Sih kinasihan kaya angganing mimi lan amintuna.

Tembung kang kacetak kandel kuwi kalebu basa rinengga jinis....

• Purwakanthi

• Saloka

• Entar

• Saroja

• Paribasan

Tuladhane tembung saroja yaiku....

• Dawa tangane, adus kringet

• Putih memplak, ayem tentrem

• Gagah prakosa, gedhe endhase

• Dhuwure kaya otak-otak mega

• Colong jupuk, tipis lambene

Rinengga ing busana edi endah

Tembung kang kacetak kandel kuwi tegese....

• Endah banget

• Katon semburat

• Ora resik

• Sarwa tresna

• Gumlegar banget

Kolik priya, priyagung Anjani putra.

Ukara ing ndhuwur kuwi klebu basa rinengga jinis....

• Purwakanthi guru lumaksita

• Saloka

• Purwakanthi guru sastra

• Paribasan

• Pepindhan

Gebyar-gebyar pating pancurat pating cumlorot kadya taranggana silih sasana, agemane sri panganten sarimbit.

Ukara kang kacetak kandel kuwi minangka gambarane klambi kang digawe manten sarimbit kaya....

• Gumebyar kaya cahyane rembulan kang lagi ndadari

• Klambine sri panganten cahyane kaya lampu sokle cumlorot

• Gumebyar kaya inten kang kena sunare srengenge

• Gumebyar kaya kalapis emas

• Gumebyar kaya cahyane lintang kang alihan