Havo 5 Thema 5

De bronchiën van de mens zijn bekleed met trilhaarepitheel. Wat is de belangrijkste functie van de trilharen?

• Het transporteren van slijm met daarin opgenomen stof
• Het vernietigen van schadelijke stoffen en ziekteverwekkende micro-organismen
• Het verwarmen van de ingeademde lucht
• Het wegvangen van stof uit de ingeademde lucht

Een patiënt met ademhalingsmoeilijkheden kan in een ijzeren long geplaats worden. Dit is een cilinder waarin de luchtdruk varieert tussen lager en hoger dan de buitenluchtdruk. De cilinder is luchtdicht afgesloten bij de hals, alleen het hoofd van de patient bevindt zich buiten de cilinder.
De ijzeren long vervult dus de functie van:

• de longen
• de luchtpijp en zijtakken
• het borstvlies en longvlies
• de tussenribspieren en het middenrif

Als een mens rustig inademt, gebeurt o.a. het volgende:

• middenrif gaat omhoog
• de longen zetten uit; hierdoor gaat de borstkas mee
• middenrifspier trekt samen
• middenrifspier ontspant

Bij uitademing kunnen de volgende gebeurtenissen een bijdrage leveren aan het naar buiten drijven van lucht uit de longen. 
Bij welke van deze gebeurtenissen wordt energie verbruikt die vrijkomt bij dissimilatie?

• het terugveren van de longblaasjes
• het terugveren van de buikwand
• het naar beneden zakken van de ribben door de zwaartekracht
• het naar beneden trekken van de ribben door de spieren

Bij het begin van uitademing neemt

• de druk in de slagaders af
• de druk die er heerst tussen borstvlies en longvlies af
• de aderlijke bloedtoevoer naar het hart toe
• de druk in de longen toe

Hoeveel keer gaat een zuurstofmolecuul door een celmembraan als hij vanuit de lucht in de longblaasjes naar de hemoglobine in een rode bloedcel gaat?

• 2
• 3
• 4
• 5

Brandnetelthee wordt door mensen gedronken als middel ter bevordering van de urineproductie door de nieren. Eén of meer stoffen in deze thee hebben in het lichaam blijkbaar een zodanige werking dat de urineproductie stijgt.
Twee mogelijke effecten van brandnetelthee in het lichaam van een mens zijn:
1. door brandnetelthee wordt de ADH-productie door de hypofyse geremd,
2. door brandnetelthee wordt de waterresorptie door de cellen van de nierkanaaltjes verhoogd.
Welk van deze mogelijke effecten zou of welke zouden de toename van de urineproductie kunnen verklaren?

• alleen effect 1
• alleen effect 2
• effect 1 en 2

Omdat een patiënt bepaalde klachten heeft, laat de arts de urine van de patiënt onderzoeken op de aanwezigheid van de volgende stoffen: glucose, eiwitten, keukenzout (NaCl) en ureum.
Welke van deze stoffen zal of welke zullen niet of nauwelijks worden gevonden in de urine van een gezonde persoon?

• alleen glucose 
• alleen eiwitten
• alleen glucose en eiwitten
• alleen glucose, eiwitten en keukenzout

ADH werkt in op cellen die dit hormoon kunnen herkennen met behulp van zogenoemde ADH-receptoren.
Op het celmembraan van welke cellen bevinden zich deze ADH-receptoren voornamelijk?

• cellen in de wand van de nierader
• cellen in de wand van de nierkanaaltjes
• cellen in de wand van de nierkapsels
• cellen in de wand van de nierslagader

O2 en CO2 verplaatsen zich zo dat het verschil in druk in de longen en het bloed(plasma) zo klein mogelijk blijft.
Met welke term wordt een dergelijke verplaatsing van gasmoleculen aangegeven?

• actief transport
• diffusie
• osmose
• natuurlijke selectie